صنعت بازی ایران، به‌سوی رشد و تعالی | گزارش تصویری اختصاصی از رویداد TGC 2017

قوه‌ی تخیل ما انسان‌ها به ما اجازه می‌دهد تا رویاپردازی کنیم و تا فرسخ‌ها از دنیای واقعی زندگی خود دور بشویم، یا اینکه تا فرسخ‌ها از زمان حال و کنونی که  در آن نفس می‌کشیم جلوتر برویم و آینده‌ای را بسازیم و ببینیم که باعث پدیدار شدن لبخندی بر لب‌هایمان شود و در یک چشم به‌هم زدن، چشم‌هایمان را باز کنیم و روبه‌روی خود را ببینیم، روبه‌روی ما چیزی نیست که در خیال خود ساختیم؟ اگر رویای‌مان روبه‌روی‌ ما نیست و نمی‌توانیم آن را ببینیم و با دستان خود لمس‌اش کنیم، پس رویاپردازی چه فایده‌ای دارد؟ تا کی فقط می‌توان رویا‌پردازی کرد؟ تا بی‌نهایت؛ مگر آستینی بالا بزنیم و با تمام توان‌مان برای خلق و دعوت رویای خود به دنیای واقعی قدمی برداریم.

بالاخره و خوشبختانه، پس از سال‌ها، امسال (سال ۲۰۱۷ میلادی و ۱۳۹۶ هجری شمسی) با تلاش صدها نفر ایرانی و غیرایرانی، رویدادی در مرکز همایش‌های بین‌المللی صدا و سیمای تهران رخ داد که اشک شوق از چشم‌های رویاپردازان بسیاری سرازیر کرد. عاشقان صنعت/ هنر (هشتم)/ علم بازی‌های ویدیویی فقط و فقط به‌خاطر عشقی که داشتند در ۱۵ و ۱۶ تیرماه ۱۳۹۶ گرد هم آمدند و همگی شگفت‌زده شدند. بسیاری به‌این خاطر شگفت زده شدند که انتظار زندگانی‌ رویای‌شان به این شکل را نداشتند و بسیاری دیگر نیز شگفت‌زده شدند چون انتظارات بالایی که از رویای خیالی خود داشتند به‌حقیقت مبدل شده بود در حالی‌که از عملی شن آن اطمینان نداشتند.

تقریبا یک هفته‌ی پیش بود که تیم دنیای بازی، مدرسان و فعالان صنعت (چه داخلی و چه خارجی)، بلیط‌دارانی که بلیط خود را خریداری کرده بودند و دیگر شرکت‌کنندگان و رسانه‌ها در چنین روزی بعد از دو روز فوق‌العاده و کار و تلاش بی‌وقفه در حال استراحت بودند و به پوشش اتفاقات اولین رویداد صنعتی/ تجاری/ تخصصی بازی‌های ویدیویی در ایران و بزرگ‌ترین آن در خاورمیانه فکر می‌کردند؛ رویدادی که با همکاری بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و شرکت Game Connection و چندین اسپانسر برگزار شد. ما نیز در طول یک هفته سعی کردیم مصاحبه‌ها و گزارش‌هایی را که برای شما تهیه کرده بودیم را روی سایت قرار دهیم و اکنون، نوبت گزارش تصویری اختصاصی دنیای بازی و جمع‌بندی تصویری رویداد TGC 2017 فرا رسیده است؛ در ادامه همراه ما باشید.

بیایید از اولِ اول شروع کنیم. در تصویر بالا ما کمی زودتر خودمان به را به مرکز همایش‌ها رساندیم چون می‌گفتند که کنکور است و ترافیک، اما خوشبختانه خیلی به ترافیک برنخوردیم و قبل از اینکه کارت‌های شرکت‌کنندگان برسند، ما رسیدیم! شعار TGC 2017 این بود: «پلی برای جهانی شدن صنعت بازی در ایران» که خوشبختانه صرفا یک شعار نبود. رویداد مد نظر ما، با چنین آمار و ارقامی کار خود را آغاز نمود که در منطقه‌ی MENA (مخفف Middle East & North Africa یعنی خاورمیانه و آفریقای شمالی) بی‌سابقه بوده است (اطلاعات زیر مندرج شده در کتاب راهنمای TGC هستند که پیش از برگزاری رویداد جمع‌آوری شده‌اند):

• بیش از ۲۰۰۰ نفر شرکت‌کننده
• ۱۲۰ غرفه با ۵۵۰ غرفه‌دار و بازدیدکننده تجاری و ۲۰۰ بازدیدکننده تجاری
• برپایی ۶۴ کنفرانس و برگزاری ۳ پنل تخصصی
• ۶ کلاس آموزشی تخصصی
• ۷۴ سخن‌ران از ۱۴ کشور دنیا
• حضور ۱۶۰ خبرنگار، عکاس و اهالی رسانه
• ۸۰ نفر تیم اجرایی همراه ۷ مترجم

حرف از مترجم شد و یادم آمد در طول تمام کنفرانس‌ها، کلاس‌ها و دیگر نشست‌های خبری و غیرخبری ۷ مترجم ذکر شده به‌صورت هم‌زمان هم از فارسی به انگلیسی و هم از انگلیسی به فارسی در حال ترجمه بودند و هر کس که مایل بود می‌توانست با استفاده از هدفون‌های متصل به میکروفون‌های روبروی هر صندلی، به‌راحتی موضوعات را دنبال کند. قرار نیست این گزارش خیلی آماری و تحلیلی باشد ولی ذکر این آمار و اطلاعات ضروری بود تا به ادامه‌ی تصاویر بپردازیم.

کارت‌هایمان را گرفتیم و وارد شدیم. کمی نزدیک‌تر شده بودیم و نمی‌توانستیم بیشتر صبر کنیم تا ببینیم واقعا داخل آن سال چه می‌گذرد. با اینکه هنوز دو نفر از تیم‌مان نرسیده بودند، ولی می‌بایست سریع وارد می‌شدیم تا به غرفه‌یمان سر بزنیم؛ هر چند که کنجکاوی و شوق نیز همراه‌مان بود.

بعد از ورود به سالن همایش‌ها، با این صحنه مواجه شدیم که برنامه‌های کنفرانس‌ها و کلاس‌های آموزشی بدین صورت برای دوباره اطلاع‌رسانی نصب شده بودند و چیز دیگری که انتظارش را داشتیم و دوست داشتیم خیلی پرسرعت و قوی باشد، اینترنت یا همان وای‌فای رایگان بود که لوگوی وای‌فای و عبارت Free را می‌بینید که در عکس افتاده‌اند. خوشبختانه کیفیت سرویس اینترنت رایگان رویداد قابل قبول بود و نوسان سرعت و قطع و وصل شدن‌اش در حدی نبود که نشود با آن کاری انجام داد؛ البته اوایل ورود شرکت‌کنندگان، وضعیت اینترنت کمی نابه‌سامان بود که به‌مرور زمان بهتر و پایدارتر شد.

بعد از گدشتن از راهرو و کمی پایین رفتن از چند پله، به سالن اصلی می‌رسیدیم و در ادامه بیشتر از این سالن تصویر خواهیم داشت، اما همان‌طور که می‌بینید در زمان وعده‌های صبحانه، ناهار و عصرانه که توسط کادر حاضر در سالن‌ اصلی و دیگر سالن‌ها سرو می‌شد، حضور ۲۳۰۰ نفری شرکت‌کنندگان به‌وضوح نمایان می‌شد. علاوه بر سه وعده‌ی بالا، میان وعده‌ها نوشیدنی‌های چون شربت و قهوه نیز در دسترس بود و از این حیث هیچ کمبودی احساس نمی‌شد. به اکثر شرکت‌کننده‌ها کیفی داده می‌شد که لوگوی رویداد روی آن مشهود بود و در این کیف دفترچه یادداشت، کتاب راهنما، خودکار و دیگر ملزومات قرار داشت. ما تا به سالن اصلی رسیدیم، متوجه فضا و جو حاکم شدیم که بویی از رویدادهای سال‌های قبل نبرده بود و کاملا نو و پویا بود. جالب است بدانید که در روز دوم، شرکت‌کنندگان خارجی که اکثرا داورهای بین‌المللی بخش جوایز بازی‌سازی رویداد و مدرسان و سخن‌ران‌ها بودند، مانند خودمان در سالن‌ها و غرفه‌ها شروع به گردش کردند و به‌راحتی با همه صحبت می‌کردند، گپ می‌زدند و لذت می‌بردند؛ جو حاکم بر رویداد و چهره‌های بانشاط شرکت‌کنندگان همکی نشان‌دهنده‌ی تحقق آن رویا بودند که به‌نوعی تازه متولد شده و برای رشد و بزرگ شدن نیاز به زمان بیشتری دارد.

و اما غرفه‌ی دنیای بازی (D39) و دیگر غرفه‌های سالن D که بیشتر شامل رسانه‌های بازی‌های ویدیویی می‌شدند. خوشبختانه غرفه‌ی ما یکی از غرفه‌های پربازدید بود. غرفه‌ها همگی با همین شکل و شمایلی که می‌بینید و در همین اندازه کنار یکدیگر قرار داشتند. روز دوم بازدید از غرفه‌های رسانه و در کل سالن D بیشتر از روز اول شده بود و در کل وضعیت بازدید از غرفه‌ها خوب بود و مشتاقان زیادی را ملاقات کردیم. نوید غلامی نیز یکی از بازدیدکننده‌ها بود که علاقه‌ی بسیار زیادی به دنیای بازی و نشریه‌ها داشت و پس  از صحبت‌های فراوان و آشنایی و همراهی بیشتر، نوید به عضویت تیم درآمد و چیزی نمانده تا با اولین کار او در چند روز آینده غافل‌گیرتان کنیم. اشکان فرمان‌زاده نیز دو ماهی است که به‌عضویت تیم درآمده و مدیریت شبکه‌های اجتماعی دنیای بازی مخصوصا کانال تلگرام به‌عهده‌ی اوست. خیلی‌خب، از معرفی‌ها که بگذریم می‌رسیم به اولین کنفرانسی که شرکت کردیم.

گزارش کنفرانس آقای «واک» را می‌توانید این‌جا مطالعه کنید. باتوجه به اینکه در کل چهار نفر بودیم که می‌توانستیم در کنفرانس‌ها شرکت کنیم و گزارش تهیه کنیم یا با شرکت‌ها و ناشران مصاحبه کنیم، کارمان برای پوشش تمام و کمال رویداد و اتفاقات آن خیلی سخت بود و برنامه‌ی کنفرانس‌ها نیز خیلی فشرده بود، طوری که در هر یک ساعت الی یک ساعت و نیم، حداقل ۴ کنفرانس به‌صورت هم‌زمان در موضوعات هنر یا Art، طراحی یا Design، تولید یا Production، تکنولوژی یا Tech و کسب و کار یا Business برگزار می‌شد و خود ما نیز در ابتدا واقعا گیج بودیم و نمی‌دانستیم چه‌کار و چه‌طور تقسیم کار! این مهم که از شلوغی ابتدایی نیز مشخص بود، تقریبا همه‌ی شرکت‌کنندگان را درگیر خودش کرده بود که در روز دوم بسیار کمتر شد. چیزی که هیچ‌وقت از صحبت‌های آقای واک در کنفرانس‌اش یادم نمی‌رود این بود که ایشان معتقد هستند، زمانی یک بازی خوب از آب درمی‌آید که شما بازی، دنیای آن و گیم‌پلی‌اش را مانند دشمن اصلی شخصیت اصلی خود طراحی کنید. اگر خود بازی دشمن شخصیت اصلی آن باشد، آن‌موقع است که گیمر واقعا درگیر بازی می‌شود و تلاش می‌کند به‌طریقی آن را فتح کند یا شکست‌اش دهد.

ساعت ۱۰:۴۰ روز اول بود که نشست خبری رویداد برگزار شد و جمع رسانه و دوربین‌ها در نشست حضور پیدا کردند. نکات بسیار جالبی در این نشست گفته شد که بسیار امیدوارکننده بودند و همه‌ی آن نکات و اخبار را در دنیای بازی پوشش دادیم که می‌توانید با جستجوی عبارت «TGC 2017» در سایت و کانال تلگرام دنیای بازی، تمامی آنها را مطالعه کنید. اما از آنجاکه در این نشست حاضر بودم، نکاتی که یادداشت کردم و می توانند خلاصه‌ای از اخبار مذکور باشند موارد زیر هستند:

• یک و نیم سال پیش برای برگزاری TGC تصمیم‌گیری شد
• هیچ‌کدام از شرکت‌کننده های خارجی با اجبار گیم‌کانکشن در رویداد حاضر نشده‌اند
• قرارداد بنیاد و گیم‌کانکشن به‌صورت سالانه تمدید می‌شود مگر یک سال، یکی از طرفین دیگر علاقه‌ای به ادامه کار نداشته باشد
• TGC سال آینده با عنوان «هفته‌ی بازی» برگزار خواهد شد که شامل فستیوال، نمایشگاه برای بازدید عموم، مسابقات esports و…

همان‌طور که پیش‌تر نیز گفته شد، از نظر پذیرایی هیچ کمبودی وجود نداشت و شرکت‌کنندگان خارجی نیز روز اول چلوکباب و جوجه کباب نوش جان کردند که حسابی هم راضی بودند! بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، گیم‌کانکشن و تمامی اسپانسرها و دست‌اندرکاران از نظر هزینه و بودجه واقعا کم نگذاشتند و تقریبا هیچ کمبودی در رویداد حس نمی‌شد. در روز اول، بعد از ناهار نظم بیشتری به کارها و برنامه‌ها داده شد و این امر باعث شد ما نیز بتوانیم راحت‌تر تقسیم کار کنیم؛ البته، ناگفته نماند که لغو شدن چند کنفرانس نیز باعث شد برنامه‌یمان از آن فشردگی اولیه دربیاید اما کنفرانس‌های خوبی لغو شدند.

اولین پنل رویداد که در Main Hall برگزار شد (پنل‌ها و اختتامیه‌ی رویداد در همین سالن برگزار شدند) با موضوع جذب مخاطب و بازاریابی به‌عنوان چالش‌های یک ناشر بازی در دو ساعت کار خود را پایان داد. هر پنل در رویداد (در کل سه پنل برگزار شد) دارای یک مدیر و سه تا چهار عضو بود که موضوعات بحث مطرح می‌شد و اعضا طبق آن پیش می‌رفتند که گاهی بحث اعضا با یکدیگر حالت مناظره می‌گرفت. بحث‌های انتقادی و نقدهای وارد بر اطلاع‌رسانی درباره‌ی پنل‌ها و دیگر موارد کل رویداد TGC 2017 را به نقد آن و پرونده‌ی آن که به‌زودی منتشر خواهند شد موکول می‌کنیم.

مصاحبه‌ی دنیای بازی با مدیر نشر،Jan Binsmaier، این شرکت نامی را می‌توانید با جستجوی عبارت «TGC 2017» در سایت پیدا کرده و مطالعه کنید. چیزی که درباره‌ی THQ Nordic جالب بود، معرفی و نمایش تریلر بازی‌های جدیدش بود که بیشتر آنها برای اولین بار نمایش داده می‌شدند و نام‌های جدیدی برای ما و دیگر بازدیدکنندگان بودند. در ضمن، ما با ایشان درباره‌ی Darksiders 3 نیز صحبت کردیم ولی اصلا نم پس ندادند و هیچ اطلاعاتی با ما به‌اشتراک نگذاشتند. ما به اکثر غرفه‌ها سر زدیم و با کسانی که می‌توانستیم صحبتی کنیم نیز صحبت کردیم و شما می‌توانید با جستجوی عبارت مذکور تمامی مطالب مربوط به رویداد را مطالعه کنید.

سامسونگ با دستگاه واقعیت مجازی جدید خود به TGC آمده بود و به‌علاوه، مانیتورهای گیمینگ جدید خود را نیز با خودش آورده بود که چند عدد از آنها را به برندگان Development Awards تقدیم کرد که در ادامه تصاویر آنها را نیز خواهیم دید. غرفه‌ی سامسونگ در سالن A به‌خاطر وجود دستگاهی که در تصویر می‌بینید هیچ‌وقت بدون رفت و آمد نبود و همیشه صفی چه بلند و چه کوتاه جلوی غرفه‌اش تشکیل شده بود برای تجربه‌ی این نوع از واقعیت مجازی.

وزیر ارتباطات، دکتر واعظی، و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر امیری صالحی، روز دوم از TGC بازدید کردند و به غرفه‌های رسانه‌های داخلی هم سری زدند. متاسفانه تا آمدم با دکتر واعظی صحبت کنم، خبرنگارها و هر کسی که منتظر فرصتی بود جلویم ظاهر شدند! انگار همه منتظر بودند تا ایشان به غرفه‌ی دی‌بازی برسند و یک‌دفعه هجوم ببرند به سمت‌شان! اما گذشته از آن موضوع، توانستم چند کلامی با دکتر امیری صالحی صحبت کنم و درباره‌ی دنیای بازی و تاریخچه‌اش و درخواست‌های متعدد برای بازگشت نشریه، گفت‌ و گویی با ایشان و آقای کریمی قدوسی داشته باشم.

«لوک موسکات» سازنده‌ی استرالیایی که اخیرا استودیوی خودشان را تاسیس کرده و اولین بازی‌شان را منتشر، کنفرانسی درباره‌ی ساخت بازی چندنفره برای پلتفرم موبایل داشتند و حول این موضوع صحبت می‌کردند که برای ساخت یک بازی نه‌چندان پیچیده و ساده، چه سختی‌هایی کشیدند و اینکه ارزش‌اش را داشته است. ایشان خیلی صمیمی صحبت می‌کردند و سعی می‌کردند هنگام صحبت مخاطب خود را نخوابانند و بلکه از خواب نیز بیدار کنند! برای همین بود که این‌قدر به دل همه نشستند و در آخر هم گفتند که من در خدمت شما هستم برای پاسخ به سوالات‌تان و مشاوره‌ی شما. جالب است بدانید این حلقه باز هم چند بار دیگر شکل گرفت!

حضور فعالانی چون متین ایزدی، محمد طالبیان، کسری کریمی طار و دیگر عزیزانی که بیشتر ما با قلم آنها خاطره داریم نیز در این رویداد برای خود جایگاه خاصی داشت و به‌شخصه امیدوارم روزی تمام کسانی که عاشق این بازی‌های ویدیویی هستند و عاشق نوشتن برای آن، به این عرصه بازگردند و دوباره بنویسند و دیگر با هیچ دلیلی کنار نکشند.

و می‌رسیم به اختتامیه‌ای که کمی پیش‌ از موعد برگزار شد. اگر دلیل اختتامیه زودرس را خستگی یا عواملی چون جابه‌جایی مسافران خارجی و حتی داخلی درنظر بگیریم، این تصمیم کاملا منطقی به‌نظر می‌رسد. اما گذشته از این‌ها، اختتامیه و ویدیوهای ترتیب داده شده برای نمایش بازی‌ها باز هم فرای تصورات ظاهر شدند و باز هم بیشتر به من یک نفر ثابت شد هیچ چیز در هیچ کجا غیرممکن نیست و فقط عزم راسخ می‌خواهد و کسانی که می‌توانند با قدرت و بدون ترس رو به جلو قدم بردارند. اهدای جوایز ارزنده (نماد، چک‌های ۲۵ تا ۵۰ میلیون تومانی، مانیتورهای جدید سامسونگ و دیگر جوایز) همگی دست به دست هم دادند تا باز هم ثابت کنند امسال و رویداد TGC 2017 با سال‌های قبل فرق می‌کند، و از این بعد نیز بسیار فرق خواهد کرد. داوران بین‌المللی روی سن می‌آمدند و مانند مراسم‌ اسکار و دیگر مراسم‌های این‌چنینی مرسوم اسم برنده‌ها را می‌خواندند.

هر شاخه دو برنده داشت که یکی برنده‌ی اصلی و دیگری با عنوان «رانرآپ» (RunnerUp) برنده‌ی دوم یا به‌قولی رتبه‌ی دوم آن شاخه را داشت که اثر مورد نظر پتانسیل خوبی داشته ولی رقیبی سرتر نیز داشته است. به رانرآپ‌ها دستگاه قهوه‌ساز و نماد جایزه داده می‌شد (قهوه‌ساز پاداشی نمادین برای فعالان صنعت بازی) و به برنده‌ها نیز فرصتی داده می‌شد تا اگر مایل بودند صحبتی کوتاه روی سن داشته باشند. دو بازی تحسین شده‌ی Development Awards این TGC «بدو، دهقان بدو» (Run Dehghan Run) و «انگاره» بودند که از طریق این لینک می‌توانید لیست کامل برنده‌ها و دیگر جزییات را مطالعه کنید.

آقای Carde روی سن آمد و با همان خوش‌مشربی خاص خودشان شروع صحبت کردن به‌زبان فارسی کردند و تا آخر صحبت‌شان نیز «خیلی ممنون» را به جای Thank You استفاده کردند که واقعا عالی بود. ایشان با گفتن «کیلی ممنون» از تمام دست‌اندر کاران تشکر می‌کردند و از همه‌ی شرکت‌کنندگان نیز به‌دلیل اینکه آمدند و باعث برگزاری این رویداد باشکوه شدند نیز تشکر کردند.

اگر به خودم جرات می‌دهم که بگویم تیزرها، پرزنتیشن‌ها و ویدیوهای مراسم اختتامیه در حد استانداردهای جهانی رویدادهایی چون E3 بودند، باید بگویم واقعا به این مهم باور دارم. کیفیت برگزاری اختتامیه به خودی خود چندین نمره به نمره‌ی کل TGC 2017 می‌افزاید؛ حضور یک مجری که با بازی و گیمرها آشنایی دارد و به زبان انگلیسی نیز مسلط است و می‌تواند به‌خوبی اجرا کتد، آمد و رفت منظم سخن‌ران‌ها و اسپانسرها و اهدای جوایز همگی برای اثبات ادعای اولیه‌ی من کافی هستند. البته، ناگفته نماند که این قسمت از رویداد بی‌نقص نبوده و زمانی که نماینده‌ی ایرانسل روی سن آمد و شروع به‌صحبت کرد مشکلاتی در نمایش اسلایدها پیش‌ آمد که برای مدت تقریبا طولانی میان یک سخن‌ران، همه به یکدیگر نگاه می‌کردند و نماینده ایرانسل نیز مجبور بود برای جلب توجه و گذران زمان از موقعیت‌ها استفاده کند و شوخی‌هایی بکند تا اوضاع عادی بشود. مطمئنا برای اولین رویداد در کشورمان و ترتیب‌دهی چنین اختتامیه‌ای، رخ‌داد این وقایع طبیعی است و کاملا می‌توان اآنها را نادیده گرفت.

این عکس را قبل از رفتن به اختتامیه گرفتم و به‌عنوان حسن ختام البته قبل از اختتامیه در گالری تصاویر ذخیره کردم. به‌هیچ وجه نمی‌گویم TGC 2017 بی‌نقص بوده، اما چنین اتفاق و رویدادی در صنعت بازی کشورمان واقعا شگفت‌انگیز است و ما، همه‌ی فعالان و دوست‌داران بازی‌های ویدیویی، نباید منفی‌بافی کنیم و مته به خش‌خاش بگذاریم و بگوییم ۲۰۰۰ نفر کم بود، دو روز آن هم زمانی که کنکور داشتیم اصلا مناسب نبود و صنعت بازی ایران به هیچ‌جا نمی‌رسد؛ درست است با هم‌زمانی رویداد با کنکور من هم خیلی موافق نبودم و نیستم، ولی بیایید حین اینکه واقع‌بین هستیم و نکات منفی را می‌بینیم و نقد می‌کنیم، نکات مثبتی که امسال بی‌نهایت بیشتر از منفی‌ها بودند را نیز ببینیم و قدردان باشیم؛ تخریب نکنیم و دست‌های کوچک صنعت بازی جوان کشورمان را بگیریم و در قدم برداشتن‌اش کمک کنیم. این تصاویر و این متن طولانی که خسته‌تان کرده، صرفا یک گزارش تصویری بود از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین رویداد صنعت بازی‌سازی منطقه و خاورمیانه که در ادامه نیز شما را به مشاهده‌ی باقی‌مانده‌ی تصاویر دعوت می‌کنم: