با سرعت صوت سر به سوی سقوط نهاده‌ایم | نقد و بررسی بازی Sonic Forces

سونیک بدل به جزیی جدایی‌ناپذیر از خاطرات دوران کودکی‌ام شده‌ است؛ چه با نسخه‌های هشت‌بیتی مگادرایوش و چه با نسخه‌های سی‌ودو بیتی کنسول دریم‌کستش. جوجه‌تغیغی آبی‌رنگ و دوست‌داشتنی سگا بدون کمترین تلاش و اهتمامی، در قلب کوچک و معصوم کودکی‌هایم لغزید و جایی خاص و دلنشین را به خود اختصاص داد. این علاقه و عشق کودکی به وی دیگر دست از سرم برنداشت. درونم فرو رفته‌ بود و مهم هم نبود که چه‌قدر می‌گذشت و من در چه سن و سالی به‌ سر می‌بردم. ذره‌ای از عشق و علاقه‌اش کاسته نشده و هنوز به‌مثابه من پنج ساله با دیدنش ذوق می‌کنم و در هایپ و هیجانی وصف‌ناپذیر فرو می‌روم. برعکس کودکی‌ام که با چندی از بهترین‌ سونیک‌های تاریخ چون Sonic The Hedgehog محصول سال ۱۹۹۱ که برای کنسول مگادرایو (سگا جنسیس)‌ عرضه شد و دوگانه Sonic Adventure که در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ راهی «دریم‌کست» (DreamCast)، آخرین کنسول سگا شدند، پوشیده شده‌ بود. با فرا رسیدن نوجوانی و بزرگ‌سالی، سونیک و رفقایش به‌لطف مدیریت عالی سگا و خلاقیت و هنر بالای بازی‌سازان حاضر در Sonic Team، در سراشیبی ذلت قرار گرفته‌ بود. نسخه‌ بد پشت نسخه‌ بد؛ گه‌گاهی امثال Colors و Generations سر و کله‌شان پیدا می‌شد و از فراموشی و نیستی کامل این شخصیت جلوگیری به عمل می‌آوردند که البته دوامی نداشت و مجدد سیل متعدد بازی‌های بد بود که روانه بازار می‌شد. بسیاری از گفتنی‌ها را در پیش‌‌نمایش مفصلی که برای این بازی به رشته تحیریر درآوردم ذکر کردم و توضیحات کافی را در خصوص کیفیت این سری و بالا و پایین‌هایی که در این سال‌های اخیر با آن دست و پنجه نرم کرده ارائه دادم. درنتیجه مستقیما و بدون اتلاف وقت و سخن‌سرایی بیشتر به سراغ جدیدترین بازی این شخصیت محبوب می‌روم و با دلی‌پر از خجالتش در می‌آیم. با نقد و بررسی بازی Sonic Forces همراه با دنیای بازی باشید.

Sonic Forces افتضاح است، فاجعه‌ است، مضخرف است و هرآنچه هست که نباید می‌بود. دقیقا در همان وادی و مسیری قرار گرفت که باید با دقت‌نظر و هوشمندی از آن دوری می‌جست. تلاشش را نیز کرده، ولی به‌لطف بازی‌سازانی درجه دو ذره‌ای نتوانسته خودش را از ترکیب خام و بی‌کیفیت چند ایده به‌هم چفت نشده فراتر بیاورد. همان‌طور که در پیش‌نمایش ذکرش را آوردم، بسیار چشم‌انتظار این نسخه بودم. Sonic Mania بسیار خوب ظاهر شده‌ بود و سگا نیز به بهانه سالگرد ۲۵ سالگی این شخصیت مثلا قرار بود مشابه نسخه‌های Colors و Generations تمام همت و هنرش را برای خلق سونیک سه‌بعدی تمام عیار و باکیفیت به‌کار ببندد. مجدد بعد از عرضه چندین نسخه زباله، نشان بدهد که اگر بخواهد، می‌تواند سونیک سه‌بعدی خوب خلق بکند؛ که نتوانست. حتی ذره‌ای به آن چیزی که طرفداران منتظرش بودند و چشم به راه تجربه‌اش، نزدیک هم نشد. محصولی شلخته، با طراحی افتضاح مراحل و داستانی بی‌خود که فقط به شعور مخاطب و طرفدارانش توهین می‌کند و بس.
کم‌کم دارم به این یقین می‌رسم که Sonic Team کنونی به‌قدری بی‌کفایت است که عملا توانایی خلق هیچ‌گونه سونیک خوبی را ندارد. «سونیک مانیا» نیز که تابستان عرضه‌ شد و در نقدش خود بنده به آن نمره کامل ده را دادم، توسط سازنده‌های دیگری ساخته‌ شده‌ بود و عملا سگا و تیم سونیک در ساخت آن هیچ‌گونه نقشی نداشتند. واقعا برایم جای پرسش‌ دارد که دقیقا به‌ چه شکلی تیم سونیک توانست محصولی به فضاحت و زشتی Sonic Forces را بسازد؟ آیا یک تستر در کل سگا وجود نداشت که با بیست دقیقه تجربه بازی متوجه بشود که کار از ریشه خراب است و کلا آب قطع است؟ هیچ‌کدام از بازی‌سازان عزیزی که مشغول ساخت این زباله بودند کمترین درکی از کیفیت مخلوق‌شان نداشتند؟ حتما آن‌قدر مشغول خلق بازی‌های درجه دو و سه و بی‌کیفیت بودند که سلیقه و تفکرات‌شان نیز مقوایی و در سطح عناوینی مثل E.T. the Extra-Terrestrial و Ride to Hell: Retribution شده که کمترین درکی درخصوص عمق خفت جاری در جدیدترین نسخه سونیک نداشتند. حتما بعد از عرضه نیز به خیال ساخت محصولی ناب و بی‌نظیر، گوشه‌ای لم‌ دادند و آب پرتغال به‌دست منتظر نمرات بالای منتقدان و مدح و ستایش‌های بی‌وقفه طرفداران بودند که دیدند دارند فحش می‌خورند و نمرات چهار و پنج است که دارد روانه مخلوق عزیزشان می‌شود. البته، یک‌وقت فکر نکنید که این رخداد باعث شد سر عقل بیایند و با کنکاش و مکاشفه‌ای درونی بفهمند که چه آشغالی را خلق کرد‌ه‌اند. اتفاقا، این بقیه دنیاست که کارش می‌لنگد و توانایی و شعور درک کیفیت و هنر والای موجود در Sonic Forces را ندارد؛ وگرنه آنها کارشان را به نحو احسن به انجام رسانیده‌اند.

سازده‌ها در تبلیغات و تریلرهای پیش از عرضه، وعده وعید‌های بسیاری در خصوص داستان این قسمت و کیفیت بالایش داده‌ بودند. اینکه با داستانی تاریک و جدی طرفیم و برعکس دیگر نسخه‌ها این‌بار با سونیکی داستان‌محور روبروییم. کسی از اثری مشابه سونیک توقع داستان ندارد؛ همین‌که دلیلی فراهم شود و حداقل علیتی برای تمامی دویدن‌ها و بالا و پریدن‌هایمان فراهم شود، کافی‌ست. مگر ماریو نیست؟ داستان دارد؟ اصلا. شاهزاده پیچ از این قلعه به آن قلعه می‌رود و ماریو بخت برگشته را کلافه می‌کند. سونیک نیز همین است؛ نسخه‌های «رنگ‌ها»، «نسل‌ها» و دوگانه «ماجراجویی» نیز همین وضع را داشتند. حالا اگر سگا قصد دارد داستانی خفن هم تنگ دویدن‌ها و سکوبازی‌های سونیک بگذارد که دیگر چه بهتر، کی دلش نمی‌خواهد؟ فقط مساله این‌جاست که متاسفانه تمامی وعده‌ها و تبلیغات سگا در Sonic Forces صد و هشتاد درجه عکس ظاهر شدند و قصه نیز از این قائده مستثنی نیست.
داستان بازی نه‌تنها خوب نیست، بلکه در کنار طراحی افتضاح مراحل، بزرگ‌ترین پاشنه آشیل و دلیل اصلی سردرد و سر رفت بی‌اندازه حوصله بازیکنان نیز است. واقعا جای پرسش دارد که اگر سگا می‌آمد و به‌جای صرف این‌ همه پول به‌منظور خلق کات‌سین‌های متعدد و صداگذاری‌های بیهوده، همان پول‌ها را صرف خلق گیم‌پلی و مراحلی بهتر می‌کرد چه می‌شد؟ شما عزیزان در این بازی حتی نتوانسته‌اید یک مرحله استاندارد و جذاب را خلق کنید، می‌خواهید برای‌مان داستان‌سرایی هم بکنید؟
به قصه بازی از دو منظر نقد بسیار وارد است. اول از قیاسش با تبلیغات و هایپ‌های سگا و دومی از کیفیت بد و وقت بسیاری که اشغال می‌کند. بودنش به خودی خود بد نیست، اگر سگا این‌چنین وعده نمی‌داد و این‌قدر نیز کات‌سین‌ها و دیالوگ‌های مسخره بازی زیاد و طولانی نبودند، اتفاقا در افزایش تنوع و جذابیت کلی کار نقش مثبتی نیز ایفا می‌کردند؛ ولی وقتی گیم‌پلی عقیم و بد است و کلیت داستان نیز ابلهانه‌ است، توقع دارید بازیباز عزیز از محصول‌تان لذت ببرد؟

برویم سراغ گیم‌پلی که بازی بیشترین ضربه را هم از همین بخش خورده‌ است؛ قلب تپنده و عامل اصلی جذابیت هر بازی ویدئویی و خصوصا آثار پلتفرمر و مبتنی بر گیم‌پلی مثل سونیک. در پیش‌نمایش درخصوص مشکلات همیشگی تیم سونیک در خلق گیم‌پلی درخور و مناسب برای سونیک‌های سه‌بعدی سخن به میان آوردم. تجربه‌های موفقی داشته‌اند، ولی اغلبا مدام با تجربه ایده‌های جدید و بعضا خام و ناپخته چندان خاطره خوشی را از بعد سوم برای سونیک به یادگار نگذاشته‌اند. با عرضه رنگ‌ها و نسل‌ها به این یقین رسیده‌ بودم که سگا بالاخره به فرمول مورد نظر و مناسبش برای خلق سونیک‌های درجه یک دست پیدا کرده. تریلرهای بازی نیز همین مهم را نوید می‌داد و حتی خلق مجدد تجربه عین به عین نسل‌ها نیز من و دیگر طرفداران این شخصیت را بسی خوشحال می‌گرداند که متاسفانه سگا حتی موفق به انجام این کار نیز نشد. کلیت گیم‌پلی دقیقا همانی‌ست که در نسل‌ها دیدیم؛ نوع طراحی مراحل و حضور هم‌زمان مراحل دو‌بعدی و سه‌بعدی در کنار یکدیگر، ولی به‌قدری طراحی مراحل بد و ابتدایی است که انگار بازی را در گیم‌جمی چند ساعته ساخته‌اند و بعدا صرفا دستی به ظاهرش کشیده‌اند و همان محصول چند ساعته را به اسم اثری AAA روانه بازار کرده‌اند.
زمانی بیشتر به نبود خلاقیت و توانایی بازی‌سازان حاضر در تیم سونیک پی‌ می‌برید که مراحل دوبعدی Sonic Forces را بازی می‌کنید و می‌بینید که آنها نیز از هرگونه حس زیباشناسی و دقت‌ نظری تهی‌اند. همین چند ماه قبل مانیا عرضه‌ شد که نصف مراحل آن مشابه نسل‌ها، بازخلق مراحل محبوب و قدیمی سری‌ست و عزیزان هنرمند حتی در انجام یک کپی پیست نیز سربلند بیرون نیامده‌اند.
محیط‌های بازی برعکس نسخه‌های خوبی که نام‌شان را آوردم، عاری از جزییات و طراحی مناسب‌اند. بیش از حد خطی و از پیش تعیین شده‌اند و یک سوم جذابیت و هیجان مراحل سه‌بعدی نسل‌ها را نیز ندارند. مرگ‌های بسیاری هم در بعضی مراحل انتظارتان را می‌کشد که اصلا و ابدا ناشی از چالش‌آفرینی و سخت‌ بودن بازی نیست که بتوانید با تمرین و اهتمام بیشتر از سدشان عبور کنید، بلکه به‌لطف طراحی‌ مراحل و لول دیزاین بچه‌گانه سازنده‌هاست که مدام با صفحه تلاش مجدد روبه‌رو می‌شوید.

مدت زمان کلی Sonic Forces چیز بین شش تا هشت ساعت است. هر مرحله تقریبا سه دقیقه طول می‌کشد و از حیث تعدد مراحل و تنوع محیطی، کمیت خوبی در بازی وجود دارد که متاسفانه کیفیت پایین‌شان، عملا تفاوتی برای‌تان ایجاد نمی‌کند.
گرافیک و طراحی‌هنری که همیشه در کنار موسیقی گل‌سرسبد مجموعه سونیک بوده در این نسخه با وجود حفظ کیفیت و زیبایی همیشگی خود، مشابه کلیت کار با افت روبه‌رو بوده. حضور محیط‌های خالی و بدون جزییات و طراحی ساده شخصیت‌ها چندان حس خوبی را از خود برجای نمی‌گذارند؛ ولی باز جای شکر دارد که این بخش حداقل از کیفیت متوسطی بهره می‌برد.
موسیقی نیز وضعیت گرافیک را دارد. در جایی که پیکره و وجودیت خراب است، حفظ کیفیت و زیبایی بدل به امری بسیار مشکل و شاید در شرایطی عملا غیرممکن شود و این مساله دقیقا بلایی‌ست که بر سر گرافیک و موسیقی بازی آمده. موسیقی‌های بازی شنیدنی هستند، ولی باز نه به آن زیبایی و هنری که در دیگر نسخه‌ها گوش‌هایمان به شنیدن‌ نواهای زیبا و دلنشین‌شان عادت کرده‌ بود.
پیش از عرضه بازی، سازنده‌ها روی شخصیت جدید و تازه‌وارد سری مانور بسیاری داده‌ بودند. این شخصیت که شما مسوولیت خلق و طراحی ظاهر و لباس‌هایش را بر عهده‌ داشتید، مثلا قرار بود ایده خلاقانه و برگ برنده سگا در Sonic Forces باشد؛ ولی عملا هیچ تفاوتی در بازی ایجاد نکرده‌ است. یک شخصیت با قابلیت‌های شخصی‌سازی است که با وجود دوجین لباس و رنگ و ویژگی‌های مختلف برای خلق ظاهر دلخواه، سلاح‌های گونه‌گون و اختصاص مدت زمان قابل‌توجهی از گیم‌پلی به وی، برای شما نه هیچ حس خاصی را به‌دنبال دارد و نه هیچ تنوع و جذابیتی را فراتر از حد معمولش به آن می‌بخشد. به‌تان قول می‌دهم مثل همیشه ترجیه می‌دهید تمامی مراحل را با سونیک آبی‌رنگ بروید و هیچ فرقی برایتان ندارد که چند ده نوع لباس و رنگ می‌توانید برای شخصیت‌تان انتخاب کنید. وقتی بتن‌ریزی و ستون‌های ساختمانی ایراد دارد، چه اهمیتی دارد دیوارهای اتاق خواب بچه تازه متولد شده‌تان چه رنگی‌ست؟

Sonic Forces بد است؛ خیلی بد است و تا حد امکان فاصله‌تان را با آن حفظ کنید. اگر از دوست‌داران جوجه‌تیغی آبی‌رنگ هستید، بروید و عناوینی که در متن ذکرشان را به میان آوردم تجربه کنید و مدام از خودتان این سوال را بپرسید که چه‌طور امکان دارد سگا و تیم سونیک بتوانند محصولی به این فضاحت و زشتی را خلق بکنند؟ جدی می‌گویم، خلق امثال Sonic Forces رخدادی نیست که به‌راحتی به‌وقوع بپیوندد؛ واقعا پول مفت می‌خواهد و احمق‌هایی به تعداد لازم.‌
خود کلمه سونیک به معنای سرعت صوت است و انتخابش برای شخصیت اصلی بازی، استعاره‌ای از سرعت بالایش است. به‌لطف هنر بالای سازنده‌ها و مدیریت مثال‌زدنی سگا، سرعت صوت که چه عرض‌کنم، با سرعت نور دارند این سری را مستقیما به درون دره فراموشی و ذلت ابدی حرکت می‌دهند و با اهتمامی مثال‌زدنی، کمر همت بسته‌اند که تا فرا رسیدن آن لحظه خفت نهایی، ذره‌ذره خاطرات خوش و لحظات شیرین این شخصیت را، با خلق زباله‌هایی این‌چنینی از بین ببرند.