بررسی فیلم Birds of Prey

خیلی از مخاطبان پروپاقرص سینمای ابرقهرمانی به این نتیجه رسیده‌اند که پروژه جاه طلبانه «دنیای سینمایی دی سی» (DC Cinematic Universe) از سوی شرکت فیلم‌سازی «برادران وارنر» (Warner Bros Pictures) یک شکست محسوب می‌شود. اشتباهات فنی برادران وارنر در انتخاب فیلم‌سازان متوسط و فیلم‌نامه نویسان بی تجربه و تیم بازیگری نامناسب، ضربه بزرگی به کلیت آثار زد که این ضربه مهلک باعث شد که بسیاری از آثار پرهزینه‌ای مثل «لیگ عدالت» (Justice League) و «جوخه انتحار» (Suicide Squad) با مقایسه با آثار نسبتا قابل تامل «دیزنی» (Disney) و «دنیای سینمایی مارول» (MCU)، کمتر از حد انتظار در گیشه فروش داشته باشند. گرچه چند فیلم مثل «واندروومن» (Wonder Woman) و «شزم» (Shazam) و «آکوامن» (Aquaman) روزنه امیدی برای توسعه پروژه مذکور ایجاد کردند ولی همچنان با آن رویاپردازی‌های برادران وارنر فاصله زیادی دارد. ساخت و اکران فیلم غیرمنتظره «جوکر» (Joker) بدون در نظر گرفتن حواشی و محتوای آن، برادران وارنر بیش از پیش وادار کرد که پروژه «تاریک دنیای سی دی» (DC Dark Universe) را کلید بزند که شاید بتواند با انتخاب‌های هوشمندانه، آن فاجعه و غرامت گذشته را جبران کند. گرچه نمی‌شود به طور رسمی گفت که دنباله معنوی Suicide Squad یعنی «پرندگان شکاری» (Birds of Prey)، دومین پروژه دنیای DC Black است ولی حال و هوای بسیار مشابهی به کامیک‌های مربوطه به این دنیا و فضا دارد. جدا از بررسی کوتاه کارنامه برادران وارنر در توسعه پروژه سینمایی DC Comics، فیلم Birds of Prey ساخته «کتی یان» (Cathy Yan) یک قدم رو به جلو پس از فاجعه Suicide Squad تلقی می‌شود ولی ضعف فیلم‌نامه و اصرار فراوان برای تقلید بی در و پیکر از آثار سینمایی مارول (در راس Deadpool) کیفیت اثر را کاهش داده است. برای مطالعه بررسی فیلم Birds of Prey با دنیای بازی همراه باشید.

داستان فیلم Birds of Prey چند سال پس از حوادث فیلم Suicide Squad آغاز می‌شود. هارلی کویین به دلایل مضحکی از جوکر جدا شده و اکنون تنها و سردرگم به فعالیت‌های جنایت کارانه‌اش در شهر گاتهام ادامه می‌دهد. با منتشر شدن خبر جدایی جوکر و هارلی کویین، دشمنان هارلی از جمله «بلک ماسک» (Black Mask) فرصت را غنیمت می‌شمرند که از او انتقام بگیرند. از سوی دیگر رومن ساینوس (با بازی ایوان مک گریگور) تلاش دارد در نبود جوکر، امپراطوری خلافکارانه خود را در شهر گاتهام گسترش دهد و در همین راستا می‌خواهد الماسی را که مربوط به خانواده جنایتکار برتنلی که سالها پیش آن‌ها را به قتل رسانده بود، دست پیدا کند  ولی ناگهان این الماس توسط یک دزد خیابانی با نام کاساندرا کین ( با بازی الا جی باسکو) دزدیده می‌شود. رومن هارلی کویین را دستگیر می‌کند و هارلی برای فرار از کشته شدن، درخواست همکاری برای پیدا کردن الماس گمشده به وی می‌دهد. هارلی و از طرف دیگر دینا لنس (با بازی جرنی اسمالت) با کمک افسر پلیس رنی مونتایا ( با بازی رنی مونتیا) وظیفه دارند که هر چه سریعتر کاساندرا کین را پیش از دستگیر شدن توسط اعضای گروه بلک ماسک پیدا کنند.

برادران وارنر می‌داند که تنها نکته مثبت فیلم فاجعه بار Suicide Squad هنرنمایی کاریزماتیک «مارگو رابی» (Margot Robbie) در نقش هارلی کویین بود که حتی با توجه به سناریو ضعیف، در ایفای نقش و نزدیک شدن لحنش به شخصیت مصور هارلی کویین موفق ظاهر شده بود. پس از بازی قابل توجه مارگو رابی، شرکت فیلم‌سازی برادران وارنر چند ایده برای قرار دادن این شخصیت در یک پروژه سینمایی مستقل روی میز گذاشت و پس از رد ایده‌هایی از جمله ایده‌ی فیلم «جوکر و هارلی کویین» (Joker & Harley Quinn)، با ایده ساخت فیلم Birds of Prey با حضور شخصیت هارلی کویین موافقت کرد. ایده‌ای که سپس توسط خود مارگو رابی توسعه یافت و همچنین در مقام تهیه کننده این آزادی را به دست آورد تا اثری را تولید کند که با عقاید ابرقهرمانی و قدرت زنان همخوانی داشته باشد.

فیلم‌نامه Birds of Prey نوشته «کریستینا هادسون» (Christina Hudson) را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد؛ بخش زندگی هارلی کویین و بخش دیگر معرفی شخصیت‌های Birds of Prey. خوشبختانه هادسون در معرفی شخصیت هارلی کویین بسیار خوب عمل کرده است. طنز موجود در روایت شکل گیری شخصیت هارلی کویین جذاب است ولی به روشنی می‌توان یافت که کتی یان و هادسون تا حدالاامکان از موقعیت‌های کمیک سری فیلم‌های «ددپول» (Deadpool) مارول الگوبرداری کرده‌اند. هادسون می‌داند که قهرمان توخالی و عیش و نوشانه اش  به تنهایی نیروی محرکه داستان را روشن نمی‌کند و به همین علت مجبور می‌شود که شخصیت‌های پرندگان شکاری را برای پیشبرد قصه – هرچند محدود – اضافه کند.

فیلم Birds of Prey یک فیلم کاملا زنانه است، حتی زنانه‌تر از Wonder Woman و Captain Marvel. به روشنی در هیچ سکانسی نمی‌بینیم که شخصیت‌های مذکر کمک کوچک و جزیی به قهرمان‌های زن قصه کنند. کاملا فضای گاتهام موجود در فیلم پرندگان شکاری فضای تقسیم شده بر دو جامعه مردانه و زنانه است که کمی ماهیت شخصیت‌های اصلی مرد در فیلم از جمله Black Mask را از بین برده است و کمی برای مخاطبانی که این شخصیت را در کامیک‌ها بهتر می‌شناسند عذاب آور است.

شخصیت پردازی Black Mask همانند سایر شرورهای قبلی آثار DCEU با کلیشه‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. انگار همه نویسندگان سعی دارند که هر شخصیت شرور DC را به بدون توجه به ماهیت و ویژگی‌های منحصر به فرد شخصیتی به شخصیت جوکر تبدیل کنند. بلک ماسک همانند جوکر در فیلم Birds of Prey بیشتر گریبان‌گیر تیپ و دیوانگی اغراق شده است که چندان این دو وجه به قدرت هوش و ذکاوت این شرور در فیلم کمکی نمی‌کند ولی در مقایسه با هنرنمایی احمقانه «جرد لتو» (Jared Leto) در نقش جوکر، بازی ایوان مک گریگور در نقش بلک ماسک با وجود شخصیت پردازی ضعیف قابل تامل است.

به دلیل عدم پیوستگی بین دو قصه هارلی کویین و گروه پرندگان شکاری، شخصیت پردازی چندان عمیقی از اعضای گروه پرندگان شکاری دیده نمی‌شود. تاکید فراوان بر روی شخصیت هارلی کویین، کاملا سایر شخصیت‌ها را به حاشیه برده و حتی بک گراند کاریکاتوری آن‌ها چندان به تقویت نقش آن‌ها در ادامه قصه کمک نمی‌کند. شاید سوال اصلی همین جا مطرح شود که آیا واقعا لازم بود که داستان انفرادی هارلی کویین با گروه پرندگان شکاری در این فیلم ترکیب شود؟ در هر صورت داستانک‌های عیش و نوشانِ هارلی کویین نسبت به شخصیت های گروه پرندگان شکاری جذاب‌تر از آب درآمده است.

پس از موفقیت غیرمنتظره Joker به عنوان یک فیلم با درجه سنی R، برادران وارنر را مجاب کرد که برای کاهش نیافتن سطح کیفی محتوای فیلم Birds of Prey، اثر را به سیستم درجه سنی محدود نکند. چون اگر واقع بینانه بررسی کنیم، فیلم Suicide Squad از بابت محدودیت درجه سنی (PG-13) لطمه بسیار بدی در محتوا داستان خورد که حتی باعث شد که تغییراتی اجباری در بازنویسی نهایی فیلم نامه «دیوید آیر» (David Ayer) لحاظ شود. سکانس‌های مبارزه خوب از آب درآمدند اما چندان مانند آثار قبلی DC گرد و خاک به پا نمی‌کنند و با توجه به پیش نمایش‌ها چندان هم خشن نیستند. تکنیک اسلوموشن به کار برده شده در سکانس‌های مبارزه به لطف فیلم‌برداری و فضاسازی خوش رنگ و لعاب قابل قبول، برای مدت کوتاهی مخاطب را از آن حال و هوای آشفته قصه دور می‌کند.

فیلم Birds of Prey صرفا یک اثر متوسط و در نقاطی نیز ناخوشایند است که فکر می‌کنم در میان آثار ابرقهرمانی که تماشا کرده‌ام، اثر کتی یان برای مدت طولانی در ذهنم نمی‌ماند. تنها تجربه مثبت فیلم دیدن دوباره مارگو رابی در نقش هارلی کویین است. بازی او نسبت به Suicide Squad پیشرفت کرده و حتی رنگ و بوی متفاوتی به سکانس‌های اکشن فیلم داده است ولی عدم پیوستگی بین دو قصه هارلی و گروه پرندگان شکاری و شخصیت‌ پردازی‌های کاریکاتوری نقش‌های مکمل باعث شده که به تنهایی از برگ برنده فیلم هم لذت نبرم.

*عنوان کامل فیلم Birds of Prey در زمان افتتاحیه Birds of Prey and And the Fantabulous Emancipation of One Harley Quinn (پرندگان شکاری و رهایی فانتزی یک هارلی کویین) بود که با بررسی مجدد تصمیم گرفته شد که نام اثر به Harley Quinn: Birds of Prey تبدیل شود.