خانه » سینما و تلویزیون » انیمه و انیمیشن
در این مطلب، به یکی از محبوب‌ترین آثار ورزشی در صنعت انیمه و مانگا می‌پردازیم. Blue Lock، اثری که توانسته بود با انتشار خود محبوبیتی چشم‌گیر را به دست آورد و از نظر تجاری، یک موفقیت مثال‌زدنی باشد. حال فصل دوم انیمه Blue Lock، با نام Blue Lock VS U20 Japan بازگشته است تا ادامه قصه مهاجمان متکبر این مجموعه را پیش ببرد. در نقد و بررسی فصل دوم انیمه Blue Lock، با بخش انیمه دنیای بازی همراه باشید تا ایرادات و ویژگی‌های این فصل را تحلیل کنیم.
در ساده‌ترین کلام، بلولاک اثری در مورد فوتبال است. تفاوت ماجرا آن‌جایی آغاز می‌شود که ایدئولوژی و نگرش نویسنده این اثر، باعث تحولی بزرگ در روند روایت می‌شود. «مونه‌یوکی کانشیرو» با نوشتن داستان مانگای Blue Lock، این نگرش را به بینندگان توضیح می‌دهد؛ فوتبال تهاجمی تنها روش برای بردن یک مسابقه است. بازیکنانی که تشنه به گل‌زنی هستند، تبدیل به کلیدی‌ترین عضو یک تیم می‌شوند. زیرا آن تیمی برنده است که گل بیشتری را به ثمر رسانده باشد.
Blue Lock با نگرش متفاوت نویسنده آن و تصویر‌گری بی‌نظیر «یوسکه نومورا»، توانست موفقیت‌های بسیاری را کسب کند. در سال ۲۰۲۴، مانگا Blue Lock با فروش چهل میلیون نسخه در سراسر جهان، به یکی از پرفروش‌ترین مانگا‌های تاریخ تبدیل شد. از دیگر دستارود‌های این مانگا، می‌توان به الهام پیراهن تیم ملی فوتبال ژاپن از این اثر اشاره کرد که نشان از تأثیر‌گذار بودن این عنوان است.
در سال ۲۰۲۲، فصل اول انیمه Blue Lock منتشر شد و با وجود ایرادات، اثری آبرومند بود که طرفداران مانگا را راضی نگه داشت. اینکه فصل دوم این مجموعه توانسته است ارزش‌های خود را حفظ کند و اثری قابل‌احترام باشد، سوالی کلیدی است که در این متن به آن می‌پردازیم.
مهم‌ترین ویژگی یک انیمه یا انیمیشن، پویا بودن تصاویری است که به واسطه عناصر مختلف، باعث شکل‌گیری احساسی متفاوت درون مخاطب می‌شود. احساسی که در فیلم‌ها و تصاویر واقعی، به دلیل محدودیت‌های ابزاری به راحتی لمس نمی‌شود. به عبارت دیگر، انیمیشن بستری برای به عمل آوردن دیدگاهی متفاوت به نسبت واقعیت است. این تفاوت لزوما به معنی ارائه یک داستان تخیلی نیست، بلکه تفاوت دیدگاه کارگردان در ارائه تصویر است.
در فصل دوم انیمه Blue Lock، آنچه که تقریبا سالم مانده، نگرش و دیدگاهی است که خالقین مانگا در سر داشته‌اند. آیا این یک ویژگی مثبت تلقی می‌شود؟ کارگردان این اثر، با وجود تمام ایرادات و اشتباهات غیرقابل انکاری که در توسعه این انیمه مرتکب شده است، روح این اثر را با استفاده از کاتها، موسیقی و برخی عناصر دیگر، زنده نگه می‌دارد. هرچند که موضوعات قابل بحثی وجود دارند که باعث افت شدید کیفیت اثر شده‌اند.
با وجود اینکه مانگا Blue Lock را پیش از منتشر شدن فصل دوم انیمه دنبال می‌کردم و داستان آن را می‌دانستم، فصل دوم توانست هیجانی همانند مانگا را دوباره در من به وجود بیاورد. این بدین معنا است که هسته اثر سالم مانده و با انیمه‌ای طرف هستیم که همچنان می‌شود از آن لذت برد.
نکته این است که انیمه بیش از حد به مانگا وفادار مانده و به کلی مفهوم Motion (حرکت)، که واژه Animation از آن نشأت گرفته را فراموش کرده است. این ویژگی همزمان در کنار خوبی‌ها، ایرادات بسیاری را به ارمغان آورده که در ادامه نقد و بررسی فصل دوم انیمه Blue Lock به آن‌ها خواهیم پرداخت.
اگر که آثاری همچون مجموعه Monogatari را دنبال کرده باشید، متوجه این موضوع شده‌اید که گاهی ثابت بودن تصاویر باعث تغییری در لحن روایت می‌شوند، اما این موضوع زمانی جذاب است که به شکلی درست و در زمانی مناسب ارائه شود. متأسفانه در فصل دوم این اثر، تصاویر ثابتی را مشاهده می‌کنیم که جذابیت و تحرک مسابقه را کاهش می‌دهند.
این نکته را باید در نظر گرفت زمانی که شخصیت‌ها درگیر کشمکش‌های ذهنی هستند و تلاش می‌کنند راهی برای بازکردن دروازه تیم مقابل پیدا کنند، شاید این تصاویر ثابت به کار بیایند. انیمه برای نشان داده افکار شخصیت‌ها در یک مسابقه پر جنب و جوش، نیازمند این است که زمان را کند. چیزی که باعث آسیب بسیار جدی به کارگردانی این اثر شده، به کارگیری بیش از حد این ویژگی است.
از بدن شخصیت‌ها گرفته تا چرخش توپ و عوامل دیگر، تحرک بسیار کمی را در آن‌ها مشاهده می‌کنیم. این نکته در انیمه‌ای با محوریت ورزش، بسیار نابخشودنی است. اگر که با انیمه‌ای دیالوگ محور سر و کار داشتیم، تأثیر این موضوع را کمتر احساس می‌کردیم. هسته اصلی انیمه Blue Lock فوتبال است و یک مسابقه بدون تحرک، بیننده را به سختی با جریان اثر همراه می‌کند. به شکلی که گاهی موارد احساس می‌کنید کلاژی از تصاویر ثابت را مشاهده می‌کنید.
وضعیت انیمیشن و تحرک شخصیت‌ها به قدری وخیم است که تصاویر مانگا با وجود ثابت بودن آن‌ها، بسیار مفهوم‌تر هستند و راحت‌تر می‌شود آن‌ها را دنبال کرد.
از معدود ویژگی‌های خوبی که تحرک کم و انیمیشن بسیار ضعیف این فصل به ارمغان آورده، سبک هنری و طراحی شخصیت‌ها است. درست است که با تصاویر به نسبت ثابتی طرف هستیم، اما همین نکته باعث قرار گرفتن جزئیات بیشتری در طراحی شخصیت‌های فصل دوم انیمه Blue Lock شده است.
انیمیشن ضعیف و ثابت بودن تصاویر، فرصتی را ایجاد کرده است تا جزئیات طراحی شخصیت‌ها را افزایش دهند. این موضوع به تنهایی یک نکته مثبت است، اما در مجموع، وقتی که انیمیشنی وجود ندارد تا از پتانسیل آن استفاده کند، فایده‌ای ندارد. البته باید به این موضوع اشاره شود که سبک هنری این اثر با وجود جزئیات در طراحی شخصیت‌ها، هویت خاصی ندارد و انیمه‌های بسیاری هستند که مشابه آن و یا حتی بهتر عمل کرده‌اند.
در انیمه Ping Pong The Animation، با وجود سادگی و سبک طراحی خاص شخصیت‌ها، انیمیشن و تحرک بسیاری را مشاهده می‌کردیم. این موضوع باعث شکل‌گیری یک سبک هنری خاص برای آن اثر می‌شد. از دیگر انیمه‌هایی که آن استودیو خلق کرده بود، می‌توان به Dandadan اشاره کرد که تازگی پخش آن به اتمام رسیده است. در انیمه Blue Lock اگر که به جای پرداختن به جزئیات طراحی شخصیت‌ها به انیمیشن حرکت آن‌ها می‌پرداختند، با اثری رو‌به‌رو می‌شدیم که هویت و جذابیت بیشتری می‌داشت.
با وجود تمام کم و کاستی‌هایی که در فصل دوم انیمه Blue Lock مشاهده می‌کنیم، تنها چیزی که باعث قابل تحمل شدن این فصل می‌شود، عمل‌کرد و زمان‌بندی کارگردان در ارائه تصاویر است. او از کمبودی که در انیمیشن به وجود آمده، استفاده کرده است و به کمک کاتها و عناصر دیگر حس و حال مانگا را حفظ می‌کند. هرچند که این وفاداری آنچنان به نفع اثر تمام نشده است.
وقتی که قرار است در رسانه‌ای متفاوت اقتباسی مستقیم و شایسته از یک اثر خلق شود، بهتر است که با وجود وفاداری به اثر اصلی، هویت اقتباس چیزی جدا از منبع آن باشد. شکلی که به مخاطب دلیلی برای تجربه دوباره آن اثر بدهد. در فصل دوم انیمه Blue Lock چنین چیزی وجود ندارد. البته یک استثناء وجود دارد که در تیتر‌های بعدی آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
یکی از ویژگی‌هایی که در فصل گذشته انیمه را نسبت به مانگا متفاوت می‌کرد، وجود تصاویر CGI بود که در قاب‌های بسیار نزدیک مشاهده می‌کردیم؛ درست زمانی که شخصیت‌ها از دریبل‌ها یا حرکات مخصوص خود استفاده می‌کردند. درست است که در برخی مواقع استفاده بی‌مورد از تصاویر سه‌بعدی به ضرر یک اثر دوبعدی ختم می‌شود، اما در مواقع درست باعث ایجاد عمق در حرکت دوربین و ایجاد صحنه‌ای با هویتی متفاوت می‌شود. در فصل گذشته چنین چیزی را بیشتر مشاهده می‌کردیم، اما در این فصل تعداد صحنه‌های مشابه بسیار کم شده‌اند.
چیزی که ورق را بر‌‌می‌گرداند قسمت آخر است.
قبل از اینکه قسمت آخر را مورد بررسی قرار دهیم، بهتر است به نکته‌ای کوچک اشاره کنم. اگر که با نحوه ارائه انیمه‌های سریالی آشنا باشید، می‌دانید که به صورت هفتگی منتشر می‌شوند و به همین دلیل، شخصی با عنوان Series Composition مسئولیت چیدمان نقات مهم داستان در طول یک قسمت بیست دقیقه را به عهده می‌گیرد. او با این عمل باعث ایجاد روندی خاص در روایت می‌شود. روندی که در کنار رضایت، هیجان مخاطب را برای منتشر شدن قسمت بعدی در هفته پیش رو نگه می‌دارد.
فصل دوم انیمه Blue Lock، در این ویژگی به درستی عمل نمی‌کند. مهم‌ترین عنصری که هر قسمت این انیمه را به اتمام می‌رساند یک گل است. در بعضی از قسمت‌ها، دروازه تیم مقابل باز می‌شود، اما در برخی دیگر عدم گل‌زنی بازیکنان باعث سلب هیجان از مخاطب می‌شود و احساس نارضایتی به وجود می‌آورد.
هر آنچه که در قسمت‌های گذشته یک ضعف محسوب می‌شد در قسمت آخر به یک ویژگی مثبت تبدیل می‌شود. انیمیشن‌های ضعیف قسمت‌های گذشته، جای خود را به انیمیت بسیار روانی می‌دهند که عنوان Blue Lock شایستگی آن را دارد. تصاویر ثابت کم شده و در مواقع درست استفاده می‌شوند. با استفاده از تم رنگی سرد و خطوط نازک‌تر در طراحی شخصیت‌ها، قسمت آخر Blue Lock جلوه‌ای به خود می‌گیرد که در انیمه‌های ورزشی دیگر ندیده‌ایم.
با این ویژگی‌ها، کارگردانی انیمه بلاخره خود را شکوفا می‌کند و پتانسیل حقیقی انیمه را آشکار می‌سازد. به علاوه، هویت مستقل از مانگایی که انیمه نیاز داشت نیز شکل می‌گیرد. قسمت آخر مهره‌ای است که آبروی از دست رفته این عنوان را باز می‌گرداند. به شکلی که نفرت مخاطبان انیمه در فضای مجازی را به محبت تبدیل می‌کند.
شاید قسمت آخر خاطره‌ای شیرین را در ذهن بیننده ثبت کند، اما آیا می‌شود از قسمت‌های بد گذشته چشم‌پوشی کرد؟ اینکه فصل دوم Blue Lock توانسته است ارزش و احترام این عنوان را حفظ کند، به دیدگاه شما بستگی دارد.
سپاس از اینکه در نقد و بررسی فصل دوم انیمه Blue Lock با وب‌سایت دنیای بازی همراه بودید. نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.
