“م” مثل مـنـتـقـد

در ۱۳۹۲/۰۴/۱۶ , 23:48:49

هیچ هنرمندی، هرگز نقش منتقد را عمیقاً نمی‌پذیرد. در اوایل کار، هنرمند از فکر کردن در این باره پرهیز می‌کند، شاید به این علت که انتقاد برای تازه‌کارها مفیدتر است و آن‌ها را بهتر تحمل می‌کند. به مرور زمان هنرمند و منتقد، هر یک در نقش خود جا می‌افتند، شاید به جایی برسند که همدیگر را بشناسند و بزودی اگر دقیقاً به دشمن بکدیگر بدل نشوند –در یک تصویر ساده‌گرایانه- به سگ و گربه تبدیل می‌شوند.

به محض آن‌که هنرمندی در این مقام به رسمیت شناخته شده، از پذیرفتن نقش‌ِ انتقاد، لجوجانه سرباز می‌زند و اگر نقش‌‌ِ انتقاد را بپذیرد؛ او اشتباه می‌کند. هنرمند با سوءظن به منتقد نزدیک می‌شود اما اغلب همین سوءظن گناه اوست. به نظر من حملات مکرر ژنرال دوگل و ژرژ پمپیدو علیه مطبوعات، مهیب‌تر از آن بود که نتوان درس‌هایی را که از آن گرفته شده، در مورد نقد هنری به کار بست. تأسف‌بارترین اقدام یک شخصیت اجتماعی آن است که بخواهد این حمله را از دو سو وارد کند.
«اولا که من مطبوعات را تحقیر می‌کنم، دوم آن‌که، اصلا آن‌ها را نمی‌خوانم.»
کسی که چنین روحیه‌ای دارد، آن‌چنان اسیر خودبینی است که احتمالاً حتی از یک نقد مساعد هم –اگر چنین نقدی نسبت به دیگران روی خوش نشان دهد ناراضی خواهد بود- هیچ هنرمند بزرگی نیست که دست‌کم یک بار به وسوسه‌ی حمله کردن به نقدی که از اثرش به عمل آمده تسلیم نشود اما من معتقدم که چنین عملی حتی اگر از فلوبر سر بزند یک اشتباه یا یک ضعف تلقی می‌شود. فلوبر نوشته اشت: «از روزی که اولین نقد نوشته شد تا به حال، هرگز نقد خوبی نوشته نشده است». یا حتی اگر از ناحیه‌ی اینگمار برگمان باشد که یک بار به یک منتقد اهل استکهلم سیلی زد.

همان‌گونه که ساشاگیتری به یادمان می‌اندازد، «سنت بوو» خیلی جرئت داشت که نوشت: «ظاهراً آقای بالزاک مصمم است کارش را همان‌طور تمام کند که آن را شروع کرده بود، با صدها جلد کتاب که هیچ‌کس آن‌ها را نخواهد خواند،» اما می‌بینیم که زمان با سنت بوو و بالزاک چه کرده است.

من هنرمند را زمانی شجاع به حساب می‌آورم که بتواند بدون انکار نقش نقد، حتی هنگامی که نقد موافق اوست با آن مخالف باشد. این یک مخالفت اصولی و روشنگر است. چنین هنرمندی می‌تواند بدون آن‌که از ناراحتی به خود بپیچد، منتظر حملات باشد و با همان روی باز هم می‌تواند نسبت به آن‌ها عکس‌العمل نشان دهد. برعکس، هرجا که هنرمندی تنها هنگامی که با مخالفت مواجه می‌شود به جر و بحث می‌پردازد، ما متوجه موقعیت مأیوس کننده‌ای می‌شویم. سوءنیت –اگر چنین چیزی وجود داشته باشد- هرگز به تمامی در یک طرف جمع نیامده است.

پرسشی ساده برای کسانی که نقدهای نامساعد را نکوهش می‌کنند: آیا ترجیح می‌دهید منتقدان هرگز ذکری از شما نکنند و اثرتان موضوع بحث حتی یک سطر مطلب چاپ شده هم نشود؟ بله یا نه؟

نباید از منتقدان انتظارات اغراق آمیز داشته باشیم. بخصوص، نباید انتظار داشته باشیم که عملکرد نقد کاملاً مشابه علوم دقیقه باشد. هنر، علمی نیست، پس چرا نقد باید علمی باشد؟

بخش‌هایی از مقاله‌ی «منتقدان چه سودایی در سر دارند؟» نوشته‌ی فرانسوا تروفو/ترجمه‌ی بهروز تورانی

از کتاب دیالکتیک نقد؛ مسعود فراستی / ۱۳۹۰


64 دیدگاه ثبت شده است

دیدگاهتان را بنویسید

  1. البته پذیرفتن یک نقد به خیلی مسائل دیگر هم بستگی دارد !
    قرار نیست منتقد هرچی خواست بگوید و شنونده یا بیننده هم آن را بپذیرد
    پذیرفتن هر نقدی هم نزد هر کسی معیار های دارد که باید با
    معیارهای آن شخص همگام باشد تا پذیرفته شود !
    ———————————————————————————-
    آیا خود منتقد جنبه نقد شدن نقدش را دارد !؟
    …….. !
    یا مثل هنرمند بی جنبه بازی در می آورد در مقابل نقد شدنش !؟
    …….. !

    ۰۰
    1. منتقد هنری باید منتظر دیدگاه‌های دیگران در مورد نقدش باشد، اما منتظر نقد نه. اصلا معنا ندارد کسی نقد نوشته‌شده‌ای را نقد کند. مخصوصا خواننده‌ی عام و یا حتی خاص.
      نقد، باید سنجش فرم باشد. اگر منتقدی محصولی در فرم بازی را نقد می‌کند، نقد خودش را در فرم “نوشتار” به تحریر در می‌آورد و اگر کسی می‌خواهد آن را “نقد” کند، باید متخصص ادبیات باشد و فقط نوشته را از لحاظ لغوی نقد کند، نه دیدگاه منتقد را. این که شما می‌گویید منتقد باید منتظر نقد شدن خود هم باشد، از اساس اشتباه است.
      به امید روزی -که متاسفانه، هم من و هم شما می‌دانیم نخواهد رسید- که برخورد همه با نقد و منتقد معقول شود.
      با نهایت تاسف؛ س.ز.

      ۰۰
    2. “اگر کسی می‌خواهد آن را “نقد” کند، باید متخصص ادبیات باشد و فقط نوشته را از لحاظ لغوی نقد کند، نه دیدگاه منتقد را”
      ایا واقعا منتقد نباید نقد شود؟
      ایا واقعا نباید از منتقد به خاطر کم کردن نمره یا اضافه کردن نمره دلایل منطقی خواست؟
      پس اگه واقعا همین جوری که میگی باشه به اون نوشته دیگه نقد نمی گن میگن یادداشت شخصی یا هر چیز دیگه ای.
      یک منتقد باید برای کوچک ترین قسمت نقدش دلایل قانع کننده داشته باشد .دقت کردین دلایل قانع کننده نه هر دلیلی و یا حرف فخر فروشانه ای.هر بازیی که بیاد مطمئنا یکسری مخالف و یکسری موافق خواهد داشت.دلایل منتقد باید به گونه ایی باشه که بتونه هر دو طرف رو قانع کنه.

      ۰۰
    3. با این کامنت و مخصوصا این جمله ک گفتید: “این که شما می‌گویید منتقد باید منتظر نقد شدن خود هم باشد، از اساس اشتباه است.” کاملا مخالفم چرا که مثلا منتقد جنبه ای از اثر رو میبینه ک اصلا مورد نظر نبوده و یا اصولا دیدگاه کلی اثر رو اشتباه تشخیص میده اونوقت تکلیف چیه؟ باید منتقدین بتونن روی نقد همدیگه نظر بدن

      ۰۰
  2. اولا از نظرم در حال حاضر اکثرا خود منتقد ها ( اغلبشون ) هستن که عرضه محکم نقد کردن ندارن ، مشخص هست که از مخاطب ها می ترسن ( حرف هایی که بچه های همین سایت در مورد تام چیک وقتی به the last of us و halo 4 نمره کم داد رو بیاد بیارید )

    مسئله دوم اینه که باز هم اکثر منتقد ها ، انگار مثلا یک کتاب سناریو نویسی جلوشون گذاشتن و هر چیزی رو می خوان بر اساس اون بسنجن و خلاقیت هارو خیلی وقت ها بی ارزش جلوه می دن که باز هم باعث تنفر من میشه

    سوما خیلی از منتقد ها بازی رو جداد جدا برسی می کنن ، یعنی گرافیک یک نمره جدا ، داستان و….. جدا که باز هم وجهه شاهکار هایی مثل to the moon در رنکینگ ها از بین می ره و خیلی ها ایگنورش می کنن ( در این جا به وضوح میگم تام چیک با ده دادن به موناکو ، خودشو از این قاعده در دید من کشی کنار )

    و بیخیال ( کلی بگم که از عموم منتقد ها بدم میاد )

    اما این رو هم باید ، باید در نظر گرفت که وجود منتقدین و رنکینگ ها ضروریه ، مثلا روزانه در دنیا نزدیک به ۱۰۰ ها فیلم منتشر میشه ، که من کمتر از یکیشو می تونم نگاه کنم پس لازمشون دارم ، اما باز چه فیلم هایی مثل reader و Little White Lies و … از منتقدین نمره کم گرفتند و اگر کسی بهم نمیداد ، هیچوقت دانلود نمی کردم و اینو ضعف منتقد و تقصیر منتقدان می بینم

    ۰۰
  3. نوشته ی خیلی خوب منطقی ای بود. اصولاً اگه نقد به عملکرد نقدانه و ریزبینی و پیدا کردن ایردات موضوع مورد نقد بپردازه ، نقد نیست ، ستایش نامست. اگه یک بازی یا یک فیلم اونقدر کامل باشه که نشه هیچ بحثی روش انجام داد ، حتی نوشتن یک نقد هم در باب اون اثر درست نیس. چون هر نوشته راجب اون صرفاً یک یادداشت شگفت زده تلقی میشه.

    ۰۰
    1. همیشه نه عزیز ، از نظر شخصیم بعضی مواقع منتقدین وقتی هنری از نظرشون با ارزش بود ، در صورتی که خیلی ها اونو بی ارزش می دونن باید سر بالا بیاره و نقش مدافع از اون هنر رو بازی کنه و نگذاره چیزی که بهش باور داره از بین بره
      ( یاد ۱۲ angry man افتادم ( که اتفاقا موضوعش بی شباهت هم به چیزی که گفتم نیست ))

      ۰۰
  4. شما ها تصمیم ندارید دست از این بیانیه نویسی ها بردارید؟ شما همتون از رسانه های بزرگ گیم در ایرانید و این رفتار در شئن مدیران این سایت ها نیست. این مسایل میتونه با یه نشست دوستانه حل بشه. به نظرم تمرکزتون از دعواهای رسانه ای بردارید و روی گیم بزارید خیلی بیشتر پیشرفت می کنید

    ۰۰
    1. این مطلب هیچ دعوایی با جاهای دیگه نداره و بیانیه هم نیست. شما ذهن خودتون رو باز کنید می‌بینید که ما بین خودمون، تو سایت خودمون خیلی کارهای مهم‌تری داریم و مسئله‌مون مهم‌تره.

      ۰۰
    2. شما خودتون تحمل یه انتقاد ساده رو ندارید و یه نقد ساده ی من رو به حساب بسته بودن ذهن من می زارید. اونوقت بقیه رو به نقد پذیری تشویق می کنید؟
      من از کاربرای با سابقه تو این سایتم فقط زیاد کامنت نمیزارم و امیدم به پیشرفت هرچه بیشتر سایت. پس بدونید اگر چیزی می گم به خاطر خوبی خود سایت نه چیز دیگه.
      شما تو این دو روز تمرکزتون روی گیم و مبحث گیم کمتر شده. حالا شما می تونید من رو باز به بسته بودن ذهن متهم کنید

      ۰۰
    3. عزیز دل با این که بعضی از مورد این بنده خدا رو نقد می کنم ولی می دونم این حرکت هیچ ربطی به فلانی بساری سایت دیگه نداره . خوب اون دوستان هم الکی دارن مظلوم نمایی می کنن ما وارد صفحه هات اجتماعی می شیم و این گونه حرکت ها رو می بینیم که نشون دهنده رفتار دوستان هست و بعد وقتی خود آقای مدیر اون سایتی که خودش آگاه می دونه فقط سر تیر اون مطلب می خونه مشکل از سایت دنیای بازی نیست مشکل از دیده اون آقایون هست .

      ۰۰
    4. خواهش می‌کنم این بحث فلان سایت و بهمان مدیر رو که هیچ وقت دوست نداشتم تو این سایت بشه اینجا، مخصوصا تو این مطلب که کلا موضوعش چیز دیگری است و کاملا به اون مسائل بی‌ربطی رو اینجا باز نکنید.

      ۰۰
    5. پوریا جان من تصمیم ندارم از سایت دیگه طرفداری بگیرم. چون سایت مرجع خودم که خبرها رو توش می خونم همین جاست. ولی بحث من چیز دیگست. من می گم همه باید انتقاد پذیر باشند. وقتی من میگم سایت داره با این مقاله ها و بحث ها تمرکز خودش رو به هم می زنه به خاطر خود سایت اگر نه من دشمنی با کسی ندارم که
      من میگم این سایت باید تمرکزش روی گیم و نوآوری در زمینه ی گیم رو حفظ کنه. حالا اگه من بد می گم بگو

      ۰۰
    6. اتفاقا قبلا هم به همین گونه بوده دوستان همیشه خبر روی سایت می گذاشتن الان هم همین کار قرار هست انجام بدن به امید خدا دوباره سایت به همون روال دوست داشتنی خودش در دو سال پیش بازی می گرده و من و دوستان مون در این سایت قصد داریم دین خودمون به این سایت ادعا کنیم .
      در مورذ نقد پذیری هم خب هر کسی شخصیت منصر به خودش داره

      ۰۰
  5. من یکی از مهم ترین چیزهایی که از نقد فهمیدم این بوده که توی دنیای فعلی، انواع نقد کردن از روی رقابت و زمین زدن رقبا خیلی زیاد شده و هیچ کس حتی حاضر نیست کوچیک ترین اشتباه رو به ارزش کل مطلب نادیده بگیره. دنیای جالبی شده.

    ۰۰
  6. مرسی سعید عزیز ..
    هر چند که مطلبی که نوشتی، معنی عمیق و قابل تفکری برای همه عزیزان دارد .. (پس دوباره با دقت بخوانید مطلب را دوستان عزیز)
    اما ،
    به نظر من نیازی به نوشتن چنین پستی نبود سعید جان ..
    زیرا عزیزانی که نقش و اصولا نقد کردن را به درستی درک نکرده اند با دیدن این پست با خود میگویند “چون میخواد نمره خودش رو در بازی فلان توجیه کنه اینو نوشته!!”
    ** خـ.ـدا (شما یا دیگر انسانها را با ذ.ا.ت مقـ.ـدس او مقایسه نیمکنم) که نمی آید به بندگانش بگوید دلیل اینکاری که کردم این بوده و .. ، بلکه درک و فهم را در اختیار آنها قرار داده است و باید خود (بنده ها) به آن برسند ..
    من بارها گفته ما که خود منتقد خود هستم و باید با فهم، حس و ادراک شخصی خود :
    بازی ، فیلم ، حادثه ، روزگار ، زندگی و .. را تحلیل کنم ..
    اگر ما همه اینگونه باشیم دیگر نمیگوییم چون همه منتقد ها ۱۰ داده اند پس به طور مثال آقای سعید زعفرانی که فلان نمره را به فلان بازی داده است دارد فن بازی در می آورد و قصد تخریب شاهکار ها را دارد !!
    من هنوز هم میگویم که در کنار تمام احساس و ادراک ها باید منطق حاکم باشد تا بشود یک نتیجه و یک جهت درست در زندگی گرفت وگرنه تصمیم و دیگر کارهای ما صرفا از روی درک ناقص و غیر موثر است که نتیجه و جهت درستی برای ما ندارد ..
    به هر جهت تشکر میکنم از شما سعید عزیز که با چنین پستی برای بنده و دیگر دوستان نکاتی را مشخص کردی ;)
    ———-
    با تشکر !!

    ۰۰

مقالات بازی

بیشتر

چند رسانه ای

بیشتر