یادداشت: بازار گیم ایران به چه سمتی می‌رود؟

در ۱۳۹۴/۰۶/۰۷ , 12:31:14

بازی‌ها، روز به روز بهتر می‌شوند. گرافیک بازی‌ها بهبود می‌یابد، انیمیشن‌ها افزایش می‌یابند، دنیای بازی‌ها وسیع‌تر می‌شود، آزادی عمل گسترش پیدا می‌کند و هزاران چیز دیگر. هر جور اقدامی که می‌تواند بازی را پرفروش‌تر کند. و در بین این، ساده‌تر کردن بازی‌ها. بازار گیم به چه سمتی می‎رود؟ آخرین باری که یک Hardcore واقعی بازی کردید کی بود؟ ۸ یا ۱۰ سال پیش؟ آیا در این سال‌ها، که غرق در بازی‌های جلایافته‌تر و نسل جدید‌تر بودید، بازگشتی به گذشته داشتید؟ اگر یاد یک بازی قدیمی‌ای افتادید و دوباره به سراغ‌اش رفتید، چند دقیقه آن را بازی کردید؟ اصلا به دقیقه رسید؟ یا اینکه به‌سرعت به بهانه‌‌های گوناگونی از جمله گرافیک پایین یا رزولیشن کم یا هرچیز دیگری بازی را سریع تر از چیزی که می‌شود فکرش را کرد بسته و سپس آنینستال کردید؟

همه‎‌ی این‌ها طبیعی است و تقصیر شما نیست. تقصیر سازندگان و توسعه دهندگانی است که برای سود یا فروش بیشتر، خیلی نامحسوس و زیر پوستی و آجر آجر از سر و ته بازی‌ها زدند و استاندارد بازی‌های سخت و پر زحمت آن دهه‌ها را به استاندارد هر چه آبکی‌تر بهترِ امروز تبدیل کردند. سازندگانی که سبک‌ها را دگرگون کردند و بازار را به سمت بازی های آسان‌تر کشاندند. بقول رضا قرالو “کدام بازی در طی سالیان اخیر مرحله‌ای در خود داشته که بالای یک ساعت برایش زمان صرف کرده‌اید؟!”. دوست دارید بدانید اقدامات سلسله وار این دوستان، چقدر روی شما اثر گذاشته است؟ فقط کافیست به عقب برگردید و ببینید چقدر تحمل انجام بازی‌هایی مثل Torment یا Baldur’s Gate و یا Might and Magic، و بازی‌های مشابه را دارید. تابه‌حال شده یک‌بار از خودتان بپرسید چرا شرکتی مثل آبسیدیان ۱۳۵ کارمند و شرکتی مثل بلیزارد ۵,۰۰۰ نفر کارمند دارد؟

منصفانه‌تر که نگاه می‌کنیم اما، جنبه‌ی دیگری را هم می‌بینیم، در بازار جهانی فقط این سازنده‌ها نبودند که بازی‌ها را آسان‌تر کردند، مگر چنین چیزی ممکن است؟! تا درخواست بازیکنان نباشد و تا بازی‌های آسان‌تر فروش بیش‌تری نداشته باشند سازندگان اصلا به سمت این جور بازی‌ها نخواهند آمد، پس دلایل دیگری هم هست. بله هست و دلیل اصلی این تغییرات اکثرا ناخوشایند، گسترش تکنولوژی است. زمان انتشار Torment و M&M فقط دست گیمرهای واقعی به دستگاه‌ها و سخت افزار و شرایطی که بشود بازی را اجرا کرد می‌رسیده است. بعلاوه، بازی‌ها اینقدر شناخته‌شده و همه گیر نبوده‌اند. اما حالا، چه خانه‌ای است که در آن رایانه و دستگاه‌های اجرا کننده‌ی بازی نباشد؟ تکنولوژی گسترش یافته، مخاطبان مختلف وارد بازار شده و در نهایت شرکت‌های توسعه دهنده بازی‌های سابق خودشان را برای گروه‌های کژوال‌باز هم قابل بازی کرده‌اند. یعنی اصل بازی را تغییر نداده‌اند، بازی‌های‌شان را با فورمول “آسان برای یادگیری، سخت برای حرفه‌ای شدن” هماهنگ کرده‌اند.

اما در ایران، وضع متفاوت است. فورمول سازندگان و ناشران این است:”از بیشعوری مخاطب سوء استفاده کن.” بله دقیقا همینطور است. اگر در این برنامه‌های انتشار بازی بدنبال بازی‌های خوب می‌گردید، بازی‌های ناموفق را دانلود کنید، بازی‌هایی که سازندگان آن می‌خواستند بازی‌ بسازند و علاوه بر یک فروش عادلانه، به شکلی منصفانه بازیکن را سرگرم کنند. بازی‌هایی که هیچ هنری در آن‌ها نیست، و اکثرا کپی و تقلید‌های نصفه و نیمه از بازی‌های خارجی هستند، به ماشین پول ساز تبدیل شده‌اند. توسعه دهندگانی که می‌خواهند شعور و انتظار گیمر را بالا ببرند، ورشکست می‌شوند و سازندگانی که بازی‌های تجاری با فورمول انحصاری‌شان می‌سازند، یک شبه ره صد ساله می‌روند. پیدا کردن این بازی‌های موفق خیلی راحت‌تر است، فقط به بخش برگزیده‌های این برنامه‌ها نگاهی بیاندازید، و همچنین پرفروش‌ها.

حرف من با شما، گیمر حرفه‌ای یا غیر حرفه‌ای، تازه‌کار یا قدیمی این است: خودتان کلاه خودتان را قاضی کنید، تشخیص بازی ارزشمند از بی‌ارزش خیلی راحت است، طوری که خود سازندگان بازی این را لو می‌دهند. وقتی می‎‌بینید سازنده‌ی یک بازی برای فروش بازی از تصاویر بازیگران استفاده کرده، مطمئنا این بازی، بازی نیست که بتواند روی پاهای خودش بایستد. این طور بازی‌ها، یعنی بازی‌هایی که جذابیتی خارج از اصل خود بازی دارند–یا سوء استفاده از حس نوستالژی ملت–، زیاد شده‌اند و بازار را به سمت نابودی می‌کشانند و توسعه دهندگان اصیل و با کیفیت را هم، یا ورشکست می‌کنند و یا به سمت ساخت این جور بازی‌ها می‌کشانند. می‌گویند صنعت گیم ایران در بخش موبایل خیلی پیشرفت کرده اما چیزی که مشخص است فقط پسرفت است! آقایان افزایش دانلود پیشرفت گیم ما نیست، گسترش تکنولوژی است. روی چه حسابی تا اتفاقی می‌افتد می‌گویید صنعت گیم ایران مخصوصا در بخش موبایل پیشرفت کرده. کدام پیشرفت؟ بجز یک یا دو بازی از این صنعت که توانستند در خارج از کشور، یعنی جایی که برخلاف اینجا گیمر‌ها انتظاراتی دارند، موفق شوند؟ که آن بازی‌ها هم، اکثرا بازی‌های ناموفق داخلی بوده‌اند. نمی‌خواهم همین الان حرف من را قبول کنید، خودتان بروید و چک کنید و ببینید وضعیت تا چه حد وخیم است. بروید و کامنت‌های به اصطلاح گیمرهای ما را در همین برنامه‌های انتشار بخوانید و اوج فاجعه را خودتان لمس کنید.

همه چیز ما عین همه چیز ماست.

این وضعیت، فقط دستاورد توسعه‌دهندگان و منتشرکنندگان نیست، مقصرترین گروه در این بین، گیمر‌ها هستند. از حکیم اُرُد بزرگ جمله‌ای شنیده ام که مضمون‌اش تقریبا این چنین است:”تا مردم بر داشته‌ها و حقوق خویش آگاه نشوند، گامی برای نگهداری از آن‌ها بر نمی‌دارند.” وضعیت بازار داخلی هم این‌چنین است، گیمر‌هایی که با بازی‌هایی امثال CoC گیمر شده‌اند– یعنی اکثریت موبایل بازان کنونی–، چه چیزی از حق و حقوق و ارزش وقت و پول می‌دانند؟ تا انتظارات این گیمر‌های داخلی متناسب نشود، نه فقط بازی هنری و ارزشمند، و صادراتی نخواهیم ساخت، بلکه بازار های داخلی را پر از آشغال های تجاری یک بار مصرف می‌کنیم. در این صورت، گیم ما بزودی مشابه سینمای ما، به یک صنعت راکد و صرفا با مصرف داخلی تبدیل خواهد شد.


27 دیدگاه ثبت شده است

دیدگاهتان را بنویسید

  1. واقعا محمد حسین جان مقاله ی خوبی بود؛ خسته نباشی!! از بخش بازی های موبایل گفتی و حرفت کاملاً درسته! الان هر بچه ای میرسه میره یه بازی برا آندروید درست می کنه و اونم کاملاً کپی از بازیهای دیگه بعد یه عالمه نگون بخت بازی رو دانلود می کنن بعد میگن بازی های موبایل پیشرفت کردن!!!! :۲۱: :۲۱: :۲۱: خداییش کجای این پیشرفته جز اینکه پسرفته!!!! بازی های رایانه ای هم تو ایران که رسماً فاتحه رو خوندن و همش دارن سعی می کنن ادای کال اف و بتل و امثالهم رو دربیارن در حالیکه امکان پذیر نیست و باید از خودمون خلاقیت نشون بدیم جای اینکارا!! چه استدیوهایی بودن که بازیهای خلاقانه ای زدن که حتی برخی از بازی های AAA هم در جلوی اونا کم آوردن!!
    امیدوارم یه تجدید نظری بکنن چون این وضعی نیست که اینا در ایران در پیش گرفتند و اگه بخواد ادامه پیدا کنه دیگه از بازیسازی تو ایران فقط یه خاطره و حسرت به یاد می مونه!

    ۰۰
  2. ممنون از مقالتون ،تقریبا خوندمش ی مضمونی ازش فهمیدم ک همون قضیه حمایت از بازی های داخلی هستش اینکه میگن پیشرفت بازی داشتیم رو من اینجوری اسلاح میکنم ک پیشرفت در اسکی رفتن از بازی های رایانه ای داشتیم . :۲۴: چرا باید از بازی هایی حمایت کنیم ک گیم پلی اونها کاملا از بازی های خارجی کپی شده و با گرافیک خیلی ضعیف تر و داستان ضعیف تر دارن ارضه میشن ،درحالی ک شرکت های بازی سازی بزرگ مثل راک استار پول خیلی زیادی سرمایه گذاری میکنن تا ی بازی مثل gta v (مثال)بسازن و شرکت های بازی سازی ما بازی هایی بسازن با کمترین هزینه ،بازی هایی ک گرافیک اونا فقط ب درد خندیدن میخوره اونا فقط بازی ها بوی پول برای بازی سازا رو میده ب نظر شما کدوم رو میشه حمایت کرد ؟ب نظر شما پیشرفت یعنی چی؟

    ۰۰
  3. @محمد آبادئه
    در مورد بلیزارد و دیوید کیج و کوجیما و سم لیک و این برداشت کاملا غلط‌تان نظری ندارم، پیشنهاد می‌کنم متن را دوباره(و این‌بار کامل) بخوانید یا و اطلاعاتی در رابطه با دو شرکت بلیزارد و آبسیدیان به‌دست بیاورید. کِی در دنیای بازی توهین شده که این بار دوم باشد؟
    این که یک منتقد یا یک گیمر در حد اظهار نظر یا عقیده نیست کاملا بسته به شخصیت خود شما است و احترام و بزرگی که خودتان برای خودتان، بعنوان یک گیمر قائل‌اید.
    تمام رسانه‌ها مخاطب اصلی‌شان مخاطبان عام هستند؟ درست است، ما هم شکایتی از این قضیه نداریم. اما آیا مخاطبان عام باید مخاطبان بی‌سوادی باشند؟ و با آشغال‌ترین ساخته‌ها سرگرم شوند؟

    @ (Role)
    ممنون از نظرتون. مطمئنا بنده هم سر حرف‌ام با شما نبود. منظور گیمر‌های کژوال حالا هستند که یکبارکی با بازی‌هایی مثل همان که در متن اشاره کردم گیمر شده‌اند. و یا بازی‌های مشابه.
    قسمت دوم نظرتان را متوجه نشدم.

    @ Green
    حرف شما را قبول دارم. همه جای دنیا بازی عام می‌سازند و در ایران هم همینطور. البته منظور از ایران اکثریت بازی‌سازان ایرانی است نه آن‌هایی که در سایه برای پیشرفت این صنعت تلاش می‌کنند و آخر هم با توجه به کار خرابی‌های همان اکثریت به‌ جایی نمی‌رسند. حرفِ من این است. چرا ما همه از بازی های عام و کژوال خارجی خاطراتی داریم و آن‌ها را بعضا دوست داریم اما در مورد بازی‌های ایرانی(تاکید می‌کنم اکثریت آن‌ها)، اصلا این‌طور نیست؟

    ۰۰
    1. “…. همه مواردی که گفته شد، نشان از آن دارد می توان بازی هایی یا فیلم هایی بدون تاریخ مصرف ساخت که بعد از سال ها به سراغش رفت. اگر بازی نوستالژی باشد و از قضا با سبکی هنری یا در سبکی به خصوص ساخته شده باشد، خیلی ها رغبت می کنند و برای تجدید خاطره طرفش می روند. ”
      خلاصه شده و جامع. سخن پایانی. به طور کلی در قسمت دوم، مثال هایی زدم از دنیای سینما و بازی های رایانه ای که در چه سبکی و در چه صورتی ساخته شده باشند و تاریخ مصرف نداشته باشند.

      مثلا به نظر یک بیننده عادی، سه قسمت نخست جنگ ستارگان(1983_1977) جورج لوکاس، از نظر جلوه های ویژه، قدیمی شده است. یا اکثر فیلم های علمی تخیلی قبل از ۱۹۹۰، چون از جلوه های ویژه کامپیوتری استفاده کردند، قدیمی شده اند.

      اما مثالی زدم از جان کارپنتر، و گفتم که جدیدا فیلم های هالیوودی مارول به سمت و سوی استفاده حداقل از جلوه های کامپیوتری برای ماندگاری و تاثیر بیشتر رفته اند. سعی می کنند از تکنیک های غیر کامپیوتری استفاده کنند.
      گفتم یکسری بازی ها، در بعضی سبک ها ساخته شده اند که اون سبک آنچنان تغییری نکرده و فقط رنگ و لعاب گرفته و هنوز آن بازی ها را می توان انجام داد. برخلاف سبک بازی های اکشن اول شخص که تاریخ مصرف دارند.

      منظور نهاییم، این بود که همه ی بازی ها با گذشت زمان قدیمی نخواهند شد و حتی به مزاج جدیدی ها هم می خورد. :D

      ۰۰
  4. افراط و تفریط به هیچ شکل و در هیچ مکانى خوب نیست. باید تعادلى در تولید عناوین تجارى و عناوین حرفه اى و خاص باشه که متاسفانه به جاى این تعادل به قول شما یا این شرکتها شکست میخورن یا روى میارن به عناوین تجارى و نکته ناراحت کنندش اینجاست که تا چند وقت دیگه شاید کسى دیگه حتى علاقه اى به عناوین خاص و حرفه اى داشته باشه و گیمرهاى جدید همه به دام عناوین تجارى بیوفتن و کل بازار رو بگیرن.
    مثل الان هالیوود،دیگه مگه معجزه بشه که یه فیلم بدرد بخور از توش بیرون بیاد.

    ۰۰
    1. تفوتى که سینما با صنعت بازیسازى داره اینه که مثلا در سینما شاید هالیوود به تولید آثار بدرد نخور بپردازه ولى دو مقابلش سینماى اروپا و فیلمسازان مستقلو وجود دارن که آثار فاخر رو به دیت مخاطب خاص برسونند.وبو از اونجایى که خیلى بیشتر از سینما تکنولوژى و گیمینگ با هم گره خوردن و وقتى حرفى از آثار مستقل به وسط میاد سریعا بازى هاى دو بعدى و صرفا خلاقانه و عارى از هر نوع گرافیک و جلوه هاى گرافیکى تو ذهن مخاطب شکل میگیره و هیچ وقت نمیشه به کیفیت سینما به تولید آثار مستقل بپردازند.
      بخوایم قبول کنیم یا نخوایم واقعیت اینه که صنعت گیمینگ تبدیل شده به یک صنعت تک بعدى و سفارشى از طرف سازنده هاى پلتفرم هاى مختلف.اونا صرفا براى فروش بیشتر سخت افزارشون عناوین تجارى و چشم گیر با ظاهر زیبا رو از تولید کنندها میخوان تا فقط مخاطب عام که الان تبدیل به مخاطب اصلى شده رو به چنگ بیارن.سالانه چندتا بازى ایندى و ارزان ساخت رو هم به زور میندازن جلو گیمر هاى واقعى.بماند حالا اون تعداد کم بازى تجارى که واقعا خوش ساخت و حرفه اى هستن(که فک میکنم کم کم منقرض شن).

      ۰۰
  5. ممنون از وقتی که برای نوشتن مقاله گذاشتید.
    با بخش اول نوشت تون موافق نیستم. شاید اگر می گفتید که کسی که خاطره ای با یک بازی قدیمی نداره و برایش نوستاژی نیست، برای اولین تجربش به سمت بازی می ره…قابل قبول بود. مطمعنآ کسانی (از جمله بنده) که با بازی ای خاطره دارند، برای چندمین بار سراغش می روند … اتفاقآ به آن ها “حال هم می دهد” !
    البته بستگی بسیار زیادی به نوع بازی دارد. اگر از این اکشن های تاریخ مصرف دارِ بدون داستان باشد، اصلا از روی اسمش نیز معلوم است؛ حتی طرف بازی نمی رود. چه برسد به اینکه برایش نوستالژی باشد!

    نکته دیگری نیز هست. یکسری بازی های دوبعدی وجود دارند که با همین سبک پیشرفت می کنند و شناخته می شوند. این مسئله برای دنیای سینما و تلوزیون هم صدق می کند. شما انیمیشن های فک برانداز را از انیمه ها انتظار دارید؟ یا انیمیشن های طراحی شده با دستِ قدیمی و کلاسیک، مثل انیمیشن های والت دیزنی و هایائو میازاکی برایتان تاریخ مصرف گذشته است و نسبت به الآن با تکنولوژی حال حاضر، قدیمی است؟
    مثال برای فیلم ها هم می زنم. چه کسی می گوید نمی توان فیلمی علمی تخیلی با جلوه های ویژه ساخت که با گذشت چندین سال قدیمی نشود و تاریخ مصرف نداشته باشد؟
    فیلم جان کارپنتر به اسم(Thing) که با هوشمندی تمام ساخته شده ست. یا جدیدا فیلم های هالیوودی مارول که به سمت و سوی استفاده حداقل از جلوه های کامپیوتری برای ماندگاری و تاثیر بیشتر رفته اند.

    همه مواردی که گفته شد، نشان از آن دارد می توان بازی هایی یا فیلم هایی بدون تاریخ مصرف ساخت که بعد از سال ها به سراغش رفت. اگر بازی نوستالژی باشد و از قضا با سبکی هنری یا در سبکی به خصوص ساخته شده باشد، خیلی ها رغبت می کنند و برای تجدید خاطره طرفش می روند. (•‿•) :۱۵:

    پ.ن: محمد حسین جان، یک وقت به دل نگیری! همه توضیحاتی که دادم، فقط مربوط به پاراگراف اولت بود. :D

    ۰۰
  6. حرف هات چندان اشتباه نیست ولی مثال ها؟!…صنعت بازی ایران با زیر سوال بردن بلیزارد و دیوید کیج و کوجیما و سم لیک و … پیشرفت نمی کنه و البته من فکر نمی کنم شما در حدی باشید که بخواین این اشخاص رو زیر سوال ببرین ولی باز هم دلیل نمیشه که بگم نباید چنین حرف هایی بزنید اما باهاتون موافق نیستم.در مورد بازی کننده های غیر حرفه ای و … هم که آرزو های زیبایی دارین ولی از این مرحله فراتر نمیرن.تمام رسانه ها مخاطب اصلیشون مخاطبین عام هستن و برای همین هم بهشون می گن عام! و البته فکر نکنم بشه جلوی خرید بازی های تجاریو گرفت و نشوندشون پای تورمنت !

    ۰۰
  7. تا وقتی که حمایت نباشه،وضع همینطوری که هست میمونه،میدونم که کیفیت بازی های ایرانی در حد بازی های خارجی نیست،ولی دیگه چه انتظاری دارید؟نمونش توی همین سایت خودمون!یه بازی ایرانی جدید که معرفی میشه،دوستان معنی حمایت ملی رو به طور کامل نشون میدن!یکی میاد میگه:خارجی ها متال گیر می سازن،ایرانی ها هم اینو!دوست عزیز یعنی شما واقعا متال گیر سالید رو با این بازی مقایسه می کنی؟؟وقتی که یه بازی ایرانی به بازار میاد،همه میان و میگن ما پنج هزار تومان پول بی زبون رو به این بازی بدیم؟در صورتی که حاضرن ۶۰ هزار تومن برای cs:go توی استیم خرج کنن،بعد انتظار پیشرفت صنعت گیم ایران رو هم دارن!

    ۰۰
    1. خب اون که بازیشو میفروشه ۶۰ هزار تومن صد بار شرف داره به بازیه ایرانی.الان مثلا دقیقا چه بازی ایرانی در حد csgo داریم؟

      ۰۰
    2. دوست عزیز سرمایه گذاری ک روی بازی های ایرانی و بازی هایی مثل متال گیر شده رو هم در نظر بگیر :۱۸: بعدشم خوداییش حق دارن دیگه ن خلاقیت …آدم از چی باید حمایت کنه؟اصلا بحث مقایسه بازی ها رو کنار میذاریم باید دلیلی برای حمایت باشه یا ن؟وقتی ی گیمر بازی ایرانی میگیره و بازی میکنه و میبینه ک ن گرافیک درست و درمونی داره و نه شخصیت پردازی درستی داره ،گیم پلی هم ک ….صداگذاری خیلی بد و بازی پر باگه داستانم ک نداشته باشه بهتره :۲۳: خوب گیمر عزیزز باید از چی حمایت کنه اتفاقا باید حمایت نشه تا ی تجدید نظر تو ساخت بازی هاشون بکنن
      وقتی مال گیر رو مثال میزنی و یا میگی برای بازی های بزرگ سرمامون رو میذاریم دلیلش اینه ک نمایش خوبی داره و لابد بازی ک گیمر قبت نمیکنه ک ۵ هزارتومن پول پاش بده ارزش ۵ هزارتومن رو نداره و یا نه ارزش وقت پاش گذاشت رو نداره و جذابیتی برای گیمر نداره این رو هم بگم ک میگید بازی ای ک ۵ هزار تومنه اینو میدونیم ک تمام بازی های ایران برای pc و ی دی وی دیه و کلی هم سختی های فراوان برای دریافت کد و این قضیا داره تازه ب تعداد معدود میشه ازش استفاده کردو همون بازی هایی ک شما میگین همین دوستای عزیز ب عبارتی دزد توی بسته بندی های خیلی زیبا با نصب آسان هر دی وی دی ۲ هزار تومن دارن عرضه میکنن ک من خودم شخصا اگه pcباز بودم حاضر بودم ک نسخه اورج بازی رو بگیرم تا ازش حمایت کنم چون حداقل مطمعنم حوصلمو سر نمیبره بلکه ازش لذت میبرم

      ۰۰
    3. من نگفتم که بازی مثل کانتر هست!حتی خودم بازی رو دارم و جزو بازی های مورد علاقمه،ولی اینکه بازی معرفی میشه و حتی یدونه عکس از گیم پلی بازی هم نذاشتن،چطوری دوستان میان و حکم صادر می کنن؟

      ۰۰
    4. خب عزیز من شما یه سازنده مثه والو رو در نظر بگیر با یه سازنده ایرانی.خیلی از گیمرا چشم بسته به سازنده هایی مثه والو اعتماد دارن

      ۰۰
    5. من وقتی میبینم که بازی ارزش خریدن نداره چرا وقت بزارم و هزینه کنم من هیچ وقت از بازی که ارزش خریدن نداره حمایت نمیکنم وقتی میبینم بازی خارجی لذت بیشتر داره برام چرا بازی داخلی که هیچی نداره بخرم وقتی یک بازی خوب باشه من حاضرم مبلغ بالایی هم بدم ولی وقتی میبینم بازی داخلی حتی به استانداردهای بازی های موبایل خارجی نرسیده چه جوری باید حمایتش کنم
      به نظر من بهترین اعتراض به بد بودن بازی های داخلی نخریدن هست با نخریدن به بازی سازها میگیم که بازی بدی ساختی

      ۰۰

مقالات بازی

بیشتر

چند رسانه ای

بیشتر