نقد و نقد پیچی: امتیاز دهی به بازی ها چگونه است

اصول نقد نویسی از چه عناصری پیروی می کند و این امتیاز دادن به بازیها از کجا و از چه چیزی ناشی میشود آیا این امتیازات درست هستند و نمایانگر ماهیت واقعی بازیها؟ در این مطلب نگاهی اجمالی دارم بر روی پروسه انتخاب بازیها و سیستم امتیاز دهی آنها ، امید است زمانی رو که صرف نگارش این مطلب کردم به هدر نرود و مورد توجه دوستان عزیزم واقع شود و با صبر و حوصله ماحصل تلاش و تحقیقم را مورد لطف قرار داده و از زیاد بودن آن نهراسند و با نظرات خودشان مرا همراهی کنند. تمامی نوشته های زیر دیدگاه من است و مطمئنا مخالفان خودش را دارد و ابایی هم از آن ندارم. بیاید کمی با من در این جاده باصفای بازی قدم بزنیم.
————————————————–
در یکی از سایتهای معروف ایرانی که بازدیدکنندگان خوبی نسبت به سایتهای دیگر دارداین اواخر بازیهای شرکت کننده در E 3 را مورد بررسی قرار داده و برندگانشان را از بین آنها انتخاب کرده اند. بعضی از نظرات دوستان گرداننده سایت درباره بازیها بشرح زیر است :
*بهترین بازی پی سی (Battlefield 3) : از بین بازیهای BioShock: Infinite وBattlefield 3 و
Star Wars: The Old Republic و Hitman: Absolution و Prey 2
*بهترین بازی پی اس ۳ (Uncharted 3) : از بین بازیهای Resistance 3 وHitman: Absolution وUncharted 3 و
Batman: Arkham City و Tomb Raider
* بهترین بازی ایکس باکس (Gears of War 3 و Tomb Raider) : از بین بازیهای Forza Motorsport 4 و
BioShock: Infinite و Hitman: Absolution و of War 3 Gearsو Tomb Raider

*بهترین بازی در بین همه پلت فرمها (Tomb Raider و BioShock: Infinite)

با نگاهی دقیقتر در این لیست ارائه شده می بینید که BioShock: Infinite در تک تک پلت فرمها قرار دارد ولی برنده نشده است و یکدفعه در بین تمامی پلت فرمها و در حضور تمامی بازیهای برنده در هر کنسول ، این بازی BioShock: Infinite و Tomb Raider است که بعنوان بهترین بازی اعلام می گردند. آخر این بازی با کدام دلیل قاطعی برنده این تورنمت شده و در حالیکه در رقابت جزیی تر به دیگران باخته است. وقتی از آنها علت این امر را می پرسی پاسخی داده نمی شود.

———————————————-
حال نگاهی به برندگان سال گذشته ۲۰۱۰ در سایت گیم اسپات می اندازیم و نحوه انتخاب آنها را نگاهی کرده و عمق بیشتری به مطلب می دهیم. بعضی از برندگان مورد نظر به شرح زیر است :
* بهترین بازی پی سی : StarCraft II: Wings of Liberty
* بهترین بازی پی اس ۳ : Red Dead Redemption
* بهترین بازی ایکس باکس : Red Dead Redemption
* بهترین دیالوگ نویسی : Red Dead Redemption
* بهترین شوتر : Red Dead Redemption
* بهترین داستان پردازی : Red Dead Redemption
** بهترین بازی سال : Red Dead Redemption **

خب فکر کنم وضعیت کمی مشخص شده و منظورم را رسانده باشم. بازی Red Dead Redemption در پلت فرمهای ارائه دهنده اش و در قسمتهای دیگر برنده شده است و در کل برنده بهترین بازی شده است. ممکن بود در قسمت بهترین شوتر یا دیالوگ برنده نمی شد ولی باز هم این برنده شدن منطقی است و توانسته در بین بازیهای دیگر موفق باشد و خودش را به مخاطبین دیکته کند.
وضعیت نقد و داوری در ایران آنهم در یکی از سایتهای معروف تا به این حد است و فاصله زیادی با کشورها و یا سایتهای صاحب نام دیگر دارد. شاید لازم باشد همه ما در نقد کردن و امتیاز دهی یک تغییراتی ایجاد کنیم و اگر می خواهیم کارشناسی نقد کنیم آن را بهتر از این انجام دهیم.
*من توجه شما را به لیست مواردی که بر طبق آن بازیها نامزد شده اند جلب می کنم:
بهترین داستان – بهترین گرافیک از لحاظ فنی – بهترین گرافیک از لحاظ هنری – بهترین کاراکتر جدید – بهترین بسته الحاقی – بهترین بازی دانلودی در کنسول – بهترین محتوای قابل دانلود – بهترین اتمسفر در بازی – بهترین موسیقی ارژینال – بهترین طراحی صدا – بهترین صداگذار – بهترین لایسنس – شادترین بازی – بهترین شرکت مالتی پلیر – بهترین رقابت مالتی پلیر – بهترین مکانیک بازی – بهترین دنباله بازی – بهترین پیاده سازی محتوایی کاربران – بهترین آی پی ارژینال – بهترین مبارزه ها – بهترین بازی در ایجاد لحظات بیاد ماندنی – بهترین دیالوگ نویسی – بهترین پایان – بهترینها در هر ژانر (اکشن ، نقش آفرینی ، استراتژی ، …) – بهترینها در هر کنسول (ایکس باکس و پی سی و …) – بدترین مکملهای ارائه شده برای بهترین بازیها و موارد دیگر.
با نگاهی دقیقتر در این موارد می توان به بخشهای مهمتر از بقیه پی برده و بخشهایی هم به نظر اضافه می آیند و بیشتر جنبه ادویه دار کردن لیست دارند . در کل موارد بالا نشاندهنده اینست که بازیها فقط گرافیک و صدا و جلوه های بصری نیستند. گاهی یک بازی ممکن است در بخش صدا ضعیفتر از داستان باشد و یا گرافیک آنچنانی نداشته باشد ولی از کارگردانی قوی و صحنه های جذابی برخوردار باشد.بنابراین هر بخش از کلیت بازی نامزدها و برندگان خود را دارد.بازی Red Dead Redemption در بخش گرافیک رقابت را به God of War 3 واگذار کرده ولی در نهایت بهترین بازی شده است. این موضوع برای کسانی جالبتر خواهد بود که همه چیز بازی را در گرافیک آن خلاصه می کنند.
————————————————-
ایکاش در بین موارد بالا ، بخش کارگردانی رو هم اضافه می کردند و این رکن انکار نشدنی دنیای بازیها بیشتر مورد توجه قرار می گرفت همانند سینما. شما به مدیوم سینما و نامزدهای اسکار و جشنواره کن نگاهی بیندازید. آنها فیلم را به اجزای کوچکتر و تشکیل دهنده اش تقسیم کرده اند ، بهترین بازیگر نقش اول مرد و زن ، بهترین کارگردانی ، بهترین فیلم ، بهترین فیلم کوتاه ، بهترین نویسنده فیلم ، بهترین جلوه های ویژه و موارد بسیار دیگر. از این موضوع میتوان فهمید که ممکن است فیلمی بعنوان بهترین فبلم انتخاب شود ولی برنده بهترین بازیگر مرد یا بهترین فیلمبرداری نشود.چرا که ممکن است بعضی از بخشهای آن از فیلمهای دیگر ضعیفتر باشند ولی آن فیلم چنان تاثیر گذار بوده و در داستان پردازی و روایت آن بهترین عملکرد را داشته که توانسته نظر داوران را بخود جلب کند.
—————————————-
پس چشمهایتان را با من همراه کنید و فکرتان را باز کنید و مرا همراهی کنید تا نظر خودم را بیان کنم. برای سرگرم شدن و لذت بردن از بازی و خصوصا نقد آن باید آن را مجزا از همه بازیهای دیگر در نظر گرفت انگار که بازی دیگری وجود ندارد. من برای اینکه از لذت “بتل فیلد” بازی کردن ناکام نشوم نمی توانم سرش را با “کال آف دیوتی” ببرم. هر بازیی در مختصات خودش باید نقد و دیده شود . اگر بازیی اکشن صرف است و قصد داستان پردازی ندارد نمی توان آنرا بازی بدی دانست و آنرا رد کرده و داستان های دیگر را به رخ آن نکشید. آخرشیر که بال ندارد که انتظار پریدن را ازش داشته باشم. اگر اون بازی در ارائه آن اکشن و آن چیزی که می خواهد ارائه دهد موفق بود و لذت و سرگرمی کافی رو به مخاطبش داد پس آن بازی به آنچه که می خواهد رسیده است (بازی کوایک – Quake3) . من از شما می پرسم چرا بازی Super Meat Boy که یک بازی دوبعدی و آرکید است توانست بهترین نقدها را بدست آورد؟ نه گرافیکی نه صداگذاری آنچنانی .
بله ممکن است بسیاری از دوستان از سریهای قبلی رزیدنت اویل بیشتر خوششان آمده و بازیهای جدید آنرا با سری قبلی مقایسه کنند . مشکل آنها از همین جا شروع میشود و دیگر از بازی های جدید آن لذت نمی برند. اگر همین “رزیدنت اویل ۵” در سالهای قبل بجای اولین عنوان این سری ساخته می شد امکان نداشت آنرا نپسندند. از هر بازی لذت و مفاهیم و پیام آنرا اگر دارا بوده ، بگیرید ، تمامی آب پرتقال داخل لیوان را سر بکشید و حالش رو ببرید و بعد در موردش به تفکر نشسته و ارزیابی کنید نه در اول آن و یا در میان بازی با آن . من هم از عنوان اول و دوم “رزیدنت اویل” راضی بوده ، لذت برده و در یاد برده ام.ولی نمی توانم عنوان پنجم آنرا زیر ذره بین قبلیها برده و با موشک اندازی که در آخرعنوان اول بدست آورده ام حساب عنوان پنجم را برسم.
—————————————–
من هنوز می خوانم و می شنوم که دوستان گیمری با DS و PSP و آتاری ۲۶۰۰ بازی می کنند و مثل همان دوران نوجوانی از بازی با فاینال فانتزی و بازیهای شاد و مفرح دیگردر کنار دیگران لذت می برند. کاری هم با گرافیک و این سحر و جادوهای بصری ندارند و از سرگرمی سالم خود لذت می برند. می خواهم بگویم نفس بازی مهم و تعیین کننده است نه المانهای جانبی آن.
در “رزیدنت اویل ۱” چه عنصری نهفته است که اگر همین الان هم با آن بازی کنید بازهم لذت می برید؟ در این شلوغ بازار جلوه های ویژه و مسایل از این دست .
———————————————
کار منتقدین خیلی سختتر از این حرفهاست مخصوصا منتقدینی که طرفدار دارند.باید عاشق خود بازی باشند بعبارت دیگر فقط از سبک خاصی خوششان نیاید چون در نظر دادن به بازیهای دیگر انصاف را رعایت نمی کنند.مثل داور فوتبال که اگر طرفدار تیم خاصی باشد دچارمشکل خواهد شد. باید عاشق بازی باشند باید بازی رو بشناسند بفهمند ، باید در ارائه آنچه که در نظر دارند بر روی کاغذ آورند یا به مخاطب عرضه کنند توانا باشند. بتواند حس آن بازی رو به درستی و بصورت جذاب ارائه دهد.
این سیستم امتیاز دهی مفهومش اینست که تمامی مطالبی که یک منتقد درباره بازی نوشته ماحصلش این میشود خیلی خلاصه با یه عدد و تمام شد و رفت. به نظرم در ایران این سیستم امتیاز دهی دقیق و علمی نیست و بیشتر احساسی بصری است.و گرنه چطوری می خواهید تفاوت صداگذاری و اصوات بازی “بتل فیلد” و “کال آف دیوتی” را پیدا کنید و به هر کدام امتیاز بدهید؟
واقعا چند نفر منتقد و بازیباز بر روی یک بازی خاص نظر می دهند؟ آیا هر کدام از آنها تمامی بازیهای ارائه شده رو بازی کرده و حالا از بین آن بازیها بهترین رو انتخاب کردند؟ قطعا جواب منفی است. در غیر اینصورت منتقدی که بازیها را انتخاب میکند باید تمامی بازیهای سبک اکشن را در تمامی کنسولها بازی کرده باشد و از بین آنها یک برنده انتخاب کند و همینطور دیگر سبکها . که بعید به نظر می رسد.
یا اینکه آرش عزیز “الدراسکرول” را بازی میکند و یک نمره ای میدهد و مصطفی عزیز “دراگون ایج” را بازی میکند و امتیازش را می دهد و مهدی عزیز هم “مس افکت” را بازی میکند و امتیاز خود را میدهد حال هر کدام که بیشترین امتیاز را در بین سبک نقش آفرینی بدست آورد برنده میشود.این هم خالی از اشکال نیست چرا که ممکن است مصطفی عزیز “الدراسکرول” را بازی می کرد و امتیاز بیشتری می داد.
سوال من اینست اگر بازیی با عنوان X در سبک اکشن دارای مضمون جذاب و داستان پردازی خوب باشد و به جزییات آن نمره بدهند و بازی Y هم در سبک اکشن دارای گرافیک و صدا و جلوه های ویژه و اکشن خالص ، برتر از بازی X باشد و به جزییات آن هم امتیاز بدهند و در انتها معلوم شود که بازی Y بیشترین امتیاز رو جمع کرده و باید برنده شود ولی خاطر منتقد و یا اور با بازی X باشد و نتواند از داستان و یا اتمسفر آن بازی بیرون آید چه تصمیمی خواهد گرفت؟
این سیستم امتیاز دهی باید دگرگون شود.
——————————————————
البته من نمی دانم در دنیای بازی روال کار چگونه بوده ولی پیشنهاد من این است همانند مدیوم سینما که عده ای حرفه ای انتخاب می شوند و به دیدن فیلمها پرداخته و سپس به بحث و تبادل پرداخته و در آخر آرا خود را داده و برندگان را تعیین می کنند. مهم این است که همه آنها تمامی فیلمها را دیده و اشراف کامل بر آنها دارند . دائم اخبار خود را در اختیار مخاطبانتان قرار دهید همانند یک جشنواره عمل کنید بگذارید با عملکردتان آشنا شوند و بدانند که نظرات شما از جاهای دیگر بسیار بهتر و دقیقتر است.
———————————————-
**می خواهم در آخر بگویم چشمانتان را ببندید و بازی کنید فارغ از هر چیز دیگر . در انتها این قلب شماست که حکم می کند و برنده را تعیین می کند.**
امیدوارم اگر دیدگاهم اشتباه است مرا راهنمایی کنید و گرنه خوشحال خواهم شد مورد استفاده قرار گیرد.
با تشکر از همه دوستان گیمری!

Hamedgh
حامد.ق.ت