رالی دوگانه سوز! | نقد و بررسی بازی DiRT 4

اگر دنبال‌کننده‌ی اخبار مجموعه بازی «دِرت» (DiRT) باشید، قطعاً خبر دارید که چهارمین شماره‌ی این بازی اخیراً عرضه شده است. Dirt 4 عنوانی است که شرکت «کدمسترز»، خالق مجموعه خوش‌نام، محبوب و ریسینگ «دِرت»، به عنوان آخرین طلایه‌دار خود به طرفداران این مجموعه نشان داده است. قبل از انتشار «درت ۴»، به شخصه خیلی منتظر این بازی بودم، چرا که سازنده صحبت‌های فراوانی را پیرامون شبیه بودن المان‌های شبیه‌سازی این بازی به عنوان قبلی این شرکت، یعنی «درت رالی» (DiRT Rally) مطرح کرده بود. وقتی صحبت از «درت رالی» می‌شود، باید بگوییم که ما با یک عنوان تماماً شبیه‌ساز و بسیار خوش‌ساخت طرف هستیم که مدت مدیدی بود طرفداران سبک مسابقه‌ای رالی انتظار آن را می‌کشیدند. در حالی که اکثر عناوین این استودیو حالت آرکید و درصد کمی شبیه‌سازی داشته‌اند، «رالی» با آوردن المان ۱۰۰ درصد شبیه‌ساز توانست هوش از سر طرفداران این سبک، به خصوص شبیه‌سازی رالی ببرد. در ادامه با نقد و بررسی بازی «درت ۴» از دنیای بازی با شما همراه هستیم.

حالا که «درت ۴» منتشر شده و نگاه‌ها به سمت آخرین عنوان این مجموعه است، صحبت کردن در مورد این بازی کمی سخت خواهد بود. اینکه اصلاً «درت ۴» بازی خوبی هست یا خیر؟! خب، راستش را بخواهید با شروع بازی در همان اولین لحظات کمی جا خوردم! پیش خودم گفتم چطور می‌شود شرکتی که عناوین بزرگی همانند «درت رالی» یا حتی «دِرت ۲» (DiRT 2) و غیره را منتشر کرده، با «درت ۴» اینگونه رفتار کند؟! حتماً این سوال برای شما پیش آمده که ماجرا چیست؟ جوابش واضح است! کم‌کاری سازنده؛ اول می‌خواهم به گیم‌پلی بازی بپردازم، زیرا بخش اصلی این بازی، همیشه گیم‌پلی خوش ساخت آن بوده است.

سازنده قبل از انتشار بازی بسیار تاکید داشت که بازی «درت ۴» علاوه بر داشتن سنت قدیم خود، یک شبیه‌ساز فوق‌العاده مثل «درت رالی» خواهد بود. خب، تا این‌جای کار اشکالی ندارد و این‌که الان می‌دانیم دو بخش «گیمر» و «سیمولیشن» وجود دارد که طیف کاربران بیشتری را به خودش جذب کرده است، اما مشکل اصلی وقتی است که وارد قسمت شبیه‌سازی یا همان سیمولیشن می‌شوید. در اولین برخورد و کنترل کردن ماشین، کلیت چیزی که از «درت رالی» در زمینه کنترل، دیفرانسیل ماشین، هندلینگ و مسائل مربوط به آن در یاد دارید، تاحدودی خدشه‌دار می‌شود! این‌که شما نمی‌توانید به راحتی دریفت بکشید یا حساسیت ماشین سر پیچ‌ها و چیزهای شبیه به آن واقعاً سیمولیشن ۱۰۰ درصد نیست؛ به عنوان مثال، در «درت رالی» شما یک پژو یا حتی ماشین دهه ۸۰ داشتید که مثل یک ببر گرسنه وقتی دور موتورش پر می‌شد کارتان حسابی سخت می‌شد. هم‌چنین کنترل کردن ماشین سر یک پیچ تند اعصاب فولادین می‌خواست که نیازمند تمرین مکرر بود تا بتوانید در یک مسابقه مقام نخست را بدست آورید. حالا در «درت ۴» علاوه بر این‌که دریفت کشیدن مشکل است (که دلیلش مشخص نیست چرا؟!) فیزیک و هندلینگ بد بعضی از ماشین‌ها (نه همه) مثل «میتسوبیشی لنسر» یا «فورد فوکاس» باعث می‌شود تجربه‌ی کاربر از بازی مقداری خدشه‌دار شود. البته این را اضافه کنم که وضع آن‌چنان افتضاح نیست، اما چرا سازنده اینقدر روی شبیه‌ساز بودن بازی مانور داده که ایرادها بزرگ شوند؟ مقایسه این بازی در بخش شبیه‌ساز با عنوانی مثل «درت رالی» که ۱۰۰ درصد تمرکزش روی بخش شبیه‌سازی بوده، واقعا غیرقابل انجام است. ای کاش سازنده سعی می‌کرد فقط روی بخش گیمر تمرکز کرده تا این مدلی به باد انتقاد گرفته نشود.

با شروع بازی، ایجاد نام کاربری و انتخاب ملیت و موارد شبیه به این، بازی از شما می‌خواهد تا سبک بازی‌تان را انتخاب کنید. شاید مهم‌ترین بخش بازی همین قسمت باشد که سازنده مانور زیادی روی آن داده ولی در عمل موفق نبوده است. شما در این‌جا دو گزینه دارید؛ گیمر یا سیمولیشن. گزینه‌ی اول، برای افرادی طراحی شده که بیشتر دنبال‌کننده ۳ شماره اصلی بازی بودند؛ یعنی به طور کلی حالت بازی در این بخش بیشتر آرکید هست و در مقایسه با حالت سیمولیشن، از درصد کمی از عناصر شبیه‌سازی بهره برده است. در بخش گیمر هم‌چنین شما لیست پر ملات و عالی‌ای از تغییرات و شخصی‌سازی را روی خودروی خود پیش از شروع مسابقه خواهید داشت. در قسمت دوم که ایراد از همان‌جا شروع می‌شود، بخش شبیه‌ساز یا سیمولیشن را می‌توانید برگزینید که سازنده بازی درمورد این بخش پیش از انتشار «درت ۴» حرف‌های زیادی داشت. بخش آموزشی و منطقه تمرین بازی، یکی از بخش‌های خوب بازی است که در آن می‌توانید روی دست فرمان و غیره کار کنید. هم‌چنین طراحی این محیطِ باز به شکلی است که به این زودی از آن خسته نمی‌شوید و می‌توانید ساعت‌ها در آن به تمرین بپردازید.

در سوی دیگر که بالاتر هم گفتم، بخش گیمر را داریم که همان سنت ۳ شماره نخست «درت» را دارد که این قسمت باز بهتر از بخش سیمولیشن بوده، اما یک سری تغییرات باعث شده نکته منفی‌های این بخش هم از دید نویسنده محفوظ نماند! اولین و مهم‌ترین آن قابلیتی بود که ما در بازی‌های قبلی این شرکت حتی در مجموعه «گرید» (Grid) آن را «فلش‌بَک» می‌نامیدیم که در «درت ۴» اصلاً وجود ندارد. همین مورد هم برای کسانی که دنبال تجربه سرگرم‌کننده بودند کار را مشکل‌تر از قبل کرده و یک اشتباه کوچک باعث می‌شود بازی را به‌طور کامل ریستارت کرده و از اولِ پیست کار خود را شروع کند. فلش‌بک از زمان «درت رالی» بخاطر جو شبیه‌ساز بودنش حذف شده بود و بسیاری از جمله خودم انتظار داشتم این بخش وجود داشته باشد که متاسفانه چنین اتفاقی رخ نداد. قسمت دیگر مربوط به همان دریفت کشیدن است که انگار سازنده با آن مشکل پیدا کرده است! اصولاً ماشین‌هایی نظیر فورد فیستا، فوکاس یا میتسوبیشی در مدل‌های رالی جوری طراحی شده‌اند که قابلیت دریفت کشیدن بالایی داشته باشند، اما در «درت ۴» قضیه برعکس است؛ حالا شما دستی، ترمز و هر چیز دیگری که قبلاً با آن برای دریفت کشیدن امتحان می‌کردید هم در «درت ۴» به آسانی جواب نمی‌دهد!

اما همه چیز گیم‌پلی بد نیست. راستش خود بازی تغییرات بسیاری در زمینه مسابقات داشته است؛ برای مثال، مسابقات Gymkhana که قبلا در «درت ۳» هم بود، حالا محدود به بخش Joyride شده که هم‌چنان جذابیت خودش را برای ثبت بهترین رکورد حفظ کرده است. هم‌چنین سازنده یک لیدربرد جامع تدارک دیده که حتی با دیگر کنسول‌ها مشترک بوده و تمامی رکورد‌های شما، چه در بخش مسابقه و چه در بخش‌هایی همانند همین Joyride محاسبه می‌شود و می‌توانید خودتان را نسبت به بقیه محک بزنید. خود مسابقات هم ۴ دسته می‌شوند؛ رالی، رالی کراس، لندراش و قسمتی شامل گروه کلاسیک می‌شود که دسته عظیمی از ماشین‌های رالی، باگی و تراک‌ها را شاهد هستیم. در بخش آنلاین هم همین بخش‌ها وجود دارد و نکته جالب‌ آن موقع سرچ کردن مسابقه، انتخاب بین حالت گیمر و سیمولیشن هست که طبیعتاً جالب است. بخش آنلاین هم سیستمی مشابه به مانند قبل دارد. به علاوه این‌که بخشی از تغییرات آن را وام‌دار «درت رالی» بوده و مثلاً پیست‌هایی که تغییراتی در سیستم آن‌ها اتخاذ شده بود؛ برای مثال، لاین «جوکر» که در واقع یک نوع زمان خریدن بین مسابقه حساب می‌شد، در «درت ۴» هم برگشته است. شما یک کمک راننده هم مثل همیشه در اختیار دارید که در درجه سختی بالا گوش دادن به مسیریابی آن واقعا کمک شایانی به شما خواهد کرد. بخش آنلاین مثل همیشه نیاز به اینترنت خوب دارد که شاید برای ماها کمی سخت باشد، اما به لطف سرورهای خوب این بازی تا حدودی مشکل تاخیر حل شده، اما اگر با دوستانتان بازی کنید قطعاً تجربه مفرحی را خواهید داشت. علاوه بر این‌که به‌شخصه بخش آنلاین را توصیه می‌کنم.

یکی دیگر از قسمت‌های مهم گیم‌پلی هندلینگ ماشین بوده که موفق عمل نکرده است! راستش تعدادی از ماشین‌ها در هر گروه، مشکل هندلینگ غیر طبیعی دارند که خود همین مساله باز یک آسیب به کیفیت کار وارد می‌کند. سیستم ترمز و چرخش ماشین‌هایی که این ایراد را دارند، واقعاً روی اعصاب بوده و اگر بخش سیمولیشن را انتخاب کنید، قطعاً این مورد بیشتر به چشمتان خواهد آمد. طراحی ماشین‌های باگی و تراک هم اصلاً خوب نبوده و یک کنترل بسیار بد در این قسمت وجود دارد که شاید بعد از اولین مسابقه به‌طور کلی قید آن را بزنید! اگر بخواهم همین بخش را با فرمول «درت ۳» مقایسه کنم، به‌ هیچ‌ وجه قابل مقایسه نیست و حتی سیستم هندلینگ در عنوانی قدیمی‌تر مثل «درت ۳» واقعاً بهتر از «درت ۴» است. غیر از این موارد، شما چندین بخش دارید که بنده به دو مورد اشاره کردم. یک قسمت رقابتی هم برای شما تدارک دیده شده که چالش‌های هفتگی یا روزانه است و در زمان مشخص شده با ماشین و جاده‌ای که به شما پیشنهاد شده، باید در کمترین زمان ممکن بهترین رتبه را کسب کنید، با این تفاوت که این‌جا حتی خبری از ریستارت هم نیست و اگر اشتباه کنید، دیگر نمی‌توانید تا تمام شدن فصل وارد مسابقه مورد نظر شوید. مورد ذکر شده هم از دیگر قسمت‌هایی بود که در گذشته در «درت رالی» شاهد آن بودیم. بخش تک‌نفره هم تعداد زیادی مسابقه برای شما تدارک دیده که بین ۳ الی ۴ حالت تقسیم شده و هر قسمت دارای ماشین‌هایی از کلاس‌های مختلف است. هم‌چنین با خریدن ماشین، به شما یک گاراژ داده می‌شود که می‌توانید ماشین خودتان را شخصی‌سازی کنید، راننده عوض کنید یا دستیارانتان را انتخاب کنید. سازندگان در قسمت شخصی سازی بازی واقعاً موفق عمل کرده و تو این زمینه هیچ چیزی کم نگذاشته‌اند.

در هنگام شروع مسابقه هم تغییراتی جالب اعمال شده است. پیش از ورود می‌توانید درجه سختی را انتخاب کنید که به ترتیب شامل آسان، متوسط و سخت است که هر چقدر چالش و سختی بیشتری بخواهید درجه سختی بالاتری توصیه می‌شود. هنگامی که مسابقه شروع می‌شود، با فشردن ترمز و گاز دادن باید صبر کنید تا به شما اجازه حرکت داده شود که در واقع این کار از حالت اتوماتیک در آمده و حالا اگر زودتر از زمانی که به شما دستور حرکت داده شود حرکت کنید، ۱۰ ثانیه جریمه می‌شوید! در پایان هم مسیر کوتاهی را باید سرعتتان را کم کرده و در قسمت خواسته شده ایست کنید. به نظرم این مواردِ جدید، جذاب بوده و به شخصه از آن‌ها استقبال می‌کنم. با این‌که هندلینگ تعدادی از ماشین‌ها بد طراحی شده، در مجموع گیم‌پلی بازی در بخش گیمر خوب و قابل قبول است.

درمورد صداگذاری و موسیقی، راستش مثل همیشه عملکرد فوق‌العاده‌ای را شاهد هستیم! ابتدا صداگذاری، قسمت برجسته این بخش، یا بهتر بگویم، بهترین قسمت کار در «درت ۴» محسوب می‌شود که تمام ریز جزئیات در آن رعایت شده است. صدای موتور ماشین‌ها در بیرون، نمای نزدیک و داخل کابین کاملاً قابل تمیز دادن است. هم‌چنین وقتی که داخل کابین باشید، کیفیت صدا گذاری بشدت واقعی و با کیفیت جلوه می‌کند. با کیفیت خوب صداگذاری، می‌توانید هر لحظه از وضعیت ماشین خود مطلع شوید! وقتی برخورد شدیدی داشته باشید، صدای کم‌ کم پنچر شدن لاستیک، یا گیر کردن گلگیر به چرخ و صدا دادن آن و حتی آسیب موتور تا عوض کردن دنده و فشار ماشین موقع پرش کاملا شنیده می‌شود. صدای پاشیدن قطرات باران روی شیشه ماشین، صدای دریفت کشیدن و جیغ کشیدن لاستیک‌های شما، همه و همه یک تجربه جالب را برایتان در بخش صدا‌گذاری رقم می‌زند. هم‌چنین تیم سازنده دقت و وسواس خوبی روی تفکیک صدای موتور هر گروه از ماشین‌ها ایجاد کرده که خود این موضوع نکته‌ی مثبتی محسوب می‌شود.

بخش موسیقی هم به مانند صداگذاری عالی است. هر چند تعداد قطعات زیادی را شاهد نیستیم، اما سازنده مثل همیشه کار خود را در این بخش به خوبی انجام داده‌ است. به عبارتی از شنیدن موزیک‌های بازی خسته نمی‌شوید. اکثر این موسیقی‌ها حس خوب و پر انرژی را قبل مسابقه به شما منتقل ‌می‌کند که به‌طور قطع برایتان رضایت‌بخش خواهد بود.

در بخش بصری حرف‌های زیادی وجود دارد. این‌که وقتی برای اولین بار وارد آن شدم، کیفیت پایین تکسچرها و به شکل کلی گرافیک پایین بازی کاملاً خودش را بروز می‌داد (البته بعد انتشار بروزرسانی روز اول این مشکل مقداری حل شد)! تنظیمات شما روی الترا هم که باشد، انگار در حال تجربه‌ی بازی روی حالت مدیوم هستید! بافت‌های درختان در بعضی نقاط بشدت بی کیفیت بوده و توی ذوق می‌زند. بیشترین مشکل مناطق جنگلی بخاطر پوشش گیاهی آن است که خیلی بد فرم خودش را نشان می‌دهد. اما در بخش‌های دیگر گرافیک، برعکس چشم‌نواز می‌شود! فکر می‌کنم خود سازنده هم بعد از بازی کردن دچار تناقض شده باشد! مناطق بارانی، مه گرفته و طراحی فوق‌العاده‌ی شب بسیار دلنشین بوده و کیفیت رانندگی شما را حتی سخت هم می‌کند. افکت آب به خودی خود واقعا بد فرم است، اما موقع باران وقتی داخل کابین باشید، قطرات باران به زیبایی روی شیشه ماشین می‌نشیند که جلوه خوبی را به بازی منتقل می‌کند. مناطق و پیست مسابقه هم در کشور‌های مختلفی نظیر آمریکا، اسپانیا و غیره می‌شود که کلکسیونی از مناظر برگرفته از پیست‌های واقعی شامل صحرا، دشت، کوه، جنگل و محیط‌های برفی بوده که غیر از جاهایی که شامل پوشش گیاهی زیاد جنگلی است، باقی کیفیت خوبی دارند. با این‌که گرافیک بازی و حتی دیگر بخش‌های هم سطح آن به هیچ وجه در حد عناوین امروز نیست، با این‌حال کم‌کم به آن عادت خواهید کرد.

عنوانی همانند «درت رالی» که در همین نسل منتشر شده، کیفیت بصری به مراتب بهتری را نمایش می‌دهد! عنوانی مثل «درت ۳» هم که برای نسل گذشته است، کیفیت بصری کمی حتی بالاتر نسبت به «درت ۴» به شما تحویل می‌دهد! این‌که چرا سازنده در بخش بصری ضعیف عمل کرده را باید از خودشان پرسید، اما باز هم اشاره می‌کنم این مورد شامل تمامی بخش‌ها نمی‌شود؛ برای مثال، نمای داخل کابین با کیفیت بسیار خوبی به تصویر کشیده می‌شود. در مجموع، بعد از مدتی چشمانتان به گرافیک بازی هم عادت خواهد کرد، ولی ای کاش روی این بخش مثل عناوین گذشته کار می‌شد، چرا که طراحی هنری بازی در سطح فوق‌العاده بالایی قرار داشته و دشت‌ها، صحرا‌ها و کوه‌ها واقعاً زیبا هستند.

به عنوان سخن پایانی باید اشاره کنم «درت ۴» بیشتر سعی کرده یک «درت رالی» باشد تا یک «درت ۴»! بیشتر از این‌که بخواهد به سنت خود پایبند باشد، می‌خواهد «درت رالی» باشد! چرا سازنده این‌همه تاکید بیش از حد روی بخش شبیه‌ساز می‌کند و یادش می‌رود که «درت ۴» قبل از این‌که یک شبیه‌سازی باشد، یک آرکید با کمی المان‌های شبیه سازی بوده است که می‌خواهد تجربه‌ای مفرح و مناسب به مخاطب ارائه کند. «درت ۴» برای من عنوانی متوسط بود که بخاطر اشتباه سازنده مسیر خود را گم کرده و حالا بسیاری از طرفداران را هم ناامید کرده است. اگر بخواهم به شما پیشنهاد کنم، باید بگویم اگر طرفدار مجموعه «درت» هستید، از تهیه‌ی این بازی پشیمان نمی‌شوید، هرچند باید با مواردی که در بالا اشاره کردم هم کنار بیایید! اگر دنبال عنوانی شبیه «درت رالی» هستید، دور «درت ۴» یک خط قرمز بکشید! اگر هم تجربه‌ی اول شما «درت ۴» باشد، باید بگویم انتخاب بدی نیست و می‌تواند تا مدتی شما را سرگرم کند. در مجموع، بخش گیمر خوب طراحی شده و حتی طرفداران این مجموعه هم از تجربه آن زیاد آزرده نمی‌شوند، اما بخش شبیه‌سازی راضی کننده نیست.